Nowe obowiązki dla biznesu. Kogo dotyczą i co się zmienia?
28 czerwca 2025 r. zaczęła obowiązywać ustawa o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze. Dostosowanie oferty do potrzeb osób z niepełnosprawnościami i seniorów powinno stać się standardem prawnym, a niedopełnienie obowiązków może skutkować wysokimi karami?
Nowe przepisy dotyczą producentów, importerów, dystrybutorów, upoważnionych przedstawicieli oraz usługodawców, którzy oferują na rynku produkty i usługi objęte Europejskim Aktem o Dostępności. Mikroprzedsiębiorstwa są zwolnione z tego obowiązku, jeśli świadczą usługi.
Obowiązki objęły m.in. podmioty działające w bankowości detalicznej, telekomunikacji, transporcie pasażerskim, e-commerce, a także producentów sprzętu komputerowego, terminali płatniczych, czytników e-booków, automatów biletowych czy urządzeń dostępnych w punktach samoobsługowych.
Jakie produkty i usługi muszą być dostępne?
Zgodnie z ustawą, dostępność oznacza możliwość korzystania z produktów i usług niezależnie od ograniczeń funkcjonalnych użytkowników. Informacje – takie jak etykiety, instrukcje czy ostrzeżenia – muszą być czytelne i zrozumiałe, dostępne przez więcej niż jeden kanał sensoryczny (np. wizualny i dźwiękowy).
Dostępna usługa oznacza m.in. obsługę bez użycia myszy, zgodność z WCAG 2.1, możliwość sterowania klawiaturą i wsparcie dla czytników ekranu. Wymogi te dotyczą również stron internetowych, aplikacji, interfejsów użytkownika i procedur obsługi klienta.
Kto kontroluje zgodność z przepisami?
Zgłoszenia o naruszeniu wymagań dostępności można kierować do PFRON, który może przekazać sprawę właściwemu organowi nadzoru – w zależności od branży (np. UKE, UTK, ULC, Rzecznik Finansowy). Organy te mają prawo prowadzić kontrole, żądać dokumentacji, badać produkty i usługi oraz wzywać przedsiębiorców do wprowadzenia zmian.
Na wykonanie zaleceń przedsiębiorcy mają 120 dni. Jeśli nie zostaną wdrożone, możliwe jest zawieszenie możliwości sprzedaży lub świadczenia usług nawet na okres 180 dni. W przypadku poważnych uchybień, możliwe jest nakazanie wycofania produktu z rynku.
Co grozi za brak dostosowania?
Ustawa przewiduje kary finansowe do 10-krotności przeciętnego wynagrodzenia lub do 10% rocznego obrotu firmy – w zależności od skali i wagi naruszeń. PFRON oraz UOKiK mogą nałożyć sankcje w przypadku naruszenia zbiorowych interesów konsumentów.
Eksperci podkreślają, że firmy powinny niezwłocznie przeprowadzić audyt dostępności, zaktualizować procedury i dokumentację, a także zaplanować działania naprawcze. Odpowiednie przygotowanie może ograniczyć ryzyko prawne i wizerunkowe.
Jak przygotować firmę do wdrożenia ustawy o dostępności produktów i usług?
Nowe regulacje wymagają od przedsiębiorców kompleksowego podejścia – nie tylko spełnienia wymagań technicznych, ale także przeglądu całej ścieżki obsługi klienta i relacji z użytkownikiem końcowym. Poniżej przedstawiamy rekomendowany plan działania:
1. Audyt dostępności – punkt wyjścia
Na początku należy przeprowadzić szczegółowy audyt dostępności produktów, usług oraz kanałów komunikacji z klientami. Obejmuje to m.in. strony internetowe, aplikacje, dokumentację, infolinie, urządzenia samoobsługowe oraz przestrzenie fizyczne, jeśli mają zastosowanie. Warto uwzględnić różne ograniczenia funkcjonalne: wzroku, słuchu, motoryki i poznawcze.
2. Ocena zgodności z WCAG i wymaganiami technicznymi
W przypadku usług cyfrowych kluczowe będzie spełnienie wymogów WCAG 2.1 na poziomie AA. Należy także przeanalizować, czy urządzenia (np. terminale płatnicze, kioski, czytniki) spełniają wymagania wielokanałowej dostępności informacji oraz możliwości obsługi bez użycia wzroku.
3. Aktualizacja dokumentacji i procedur wewnętrznych
Wewnętrzne procedury obsługi klienta, reklamacji, szkoleń pracowników oraz komunikacji powinny zostać zaktualizowane zgodnie z ustawą. Rekomendowane jest opracowanie wewnętrznego „Standardu Dostępności”, który będzie przewodnikiem dla wszystkich działów firmy.
4. Zapewnienie kanałów alternatywnych i kompatybilności technologicznej
Klienci powinni mieć możliwość uzyskania informacji i skorzystania z usług za pomocą więcej niż jednego kanału sensorycznego – np. napisy do filmów instruktażowych, komunikaty głosowe, wsparcie tłumacza PJM. Konieczne może być dostosowanie oprogramowania do obsługi przez klawiaturę lub czytnik ekranu.
5. Plan wdrożenia z harmonogramem i monitoringiem postępów
Zalecamy stworzenie planu działań z konkretnymi terminami, odpowiedzialnymi osobami i etapami kontroli wdrożenia. Pomoże to uniknąć kar oraz potencjalnego zawieszenia usług w razie niezgodności.
Kancelaria KPTS wspiera przedsiębiorców w dostosowaniu do Europejskiego Aktu o Dostępności – oferujemy audyty, wsparcie prawne i wdrożeniowe, przygotowanie dokumentacji oraz szkolenia. Dzięki temu można nie tylko uniknąć sankcji, ale zyskać przewagę konkurencyjną na rynku.