Co grozi za niezapłacenie mandatu?

W postępowaniu mandatowym funkcjonariusz uprawniony jest do nakładania grzywny w drodze mandatu karnego w przypadku schwytania sprawcy wykroczenia na gorącym uczynku lub bezpośrednio po popełnieniu wykroczenia albo stwierdzi popełnienie wykroczenia i nie zachodzi wątpliwość do sprawcy czynu. Najczęściej nakładany jest w przypadku wykroczeń związanych z przekroczeniem prędkości określonej ustawą lub znakiem drogowym lub zakłócania porządku publicznego. Co jeśli takiego mandatu nie zapłacimy? W poniższym artykule przedstawiamy konsekwencje niezapłacenia mandatu.

Rodzaje mandatów

Funkcjonariusz może nałożyć mandat: gotówkowy, kredytowany lub zaoczny. Mandat gotówkowy może zostać nałożony jedynie wobec osoby, która czasowo przebywa na terytorium Polski lub nie mającej stałego miejsca zamieszkania lub pobytu. W praktyce oznacza to, że mandaty gotówkowe wystawiane są obcokrajowcom, którzy przebywają w Polsce czasowo lub są jedynie przejazdem. Ma to swoje uzasadnienie, ponieważ ściganie grzywny nałożonej w drodze mandatu byłoby znacznie utrudnione.

Natomiast w przypadku osób mających miejsce zamieszkania lub stałego pobytu na terytorium Polski lub Unii Europejskiej mandat może być wystawiony w formie kredytowanej wraz z pouczeniem o obowiązku uiszczenia w terminie 7 dni. Skutkiem nieuiszczenia jest fakt, że mandat staje się prawomocny w chwili jego pokwitowania czyli przyjęcia mandatu. Są to najczęściej wystawiane mandaty karne.

Kolejnym rodzajem są mandaty zaoczne, które są wystawiane w przypadku stwierdzenia wykroczenia, którego sprawcy nie zastano na miejscu jego popełnienia. Gdy nie zachodzi wątpliwość co do osoby tego sprawcy, mandat pozostawia się w takim miejscu, aby sprawca mógł go niezwłocznie odebrać, albo doręcza się sprawcy. Mandat karny zaoczny stosuje się w sytuacji, gdy nakładający grzywnę nie ma kontaktu ze sprawcą wykroczenia. Nałożenie grzywny w drodze mandatu karnego zaocznego jest możliwe zarówno w wypadku stwierdzenia popełnienia wykroczenia naocznie pod nieobecność sprawcy, jak i w wypadku jego stwierdzenia za pomocą urządzenia pomiarowego lub kontrolnego.

Skutki niezapłacenia mandatu zaocznego

Ukarany może uiścić grzywnę w terminie 14 dni od wystawienia lub doręczenia mandatu zaocznego. Jednak w przypadku, gdy sprawca nie uiści w wyznaczonym terminie grzywny nałożonej mandatem zaocznym, organ, którego funkcjonariusz nałożył grzywnę, występuje do sądu z wnioskiem o ukaranie. Nieuiszczenie grzywny w terminie należy traktować na równi z odmową przyjęcia mandatu karnego. Uiszczenie grzywny po terminie nie powoduje uprawomocnienia się mandatu karnego zaocznego, Oznacza to, że prowadzone będzie postępowanie sądowe wobec obwinionego, a Sąd będzie prowadził postępowanie dowodowe podczas rozprawy. Obwinionemu przysługuje prawo do obrony i może mieć jednego obrońcę, może też wnioskować o przeprowadzenie dowodów świadczących o braku jego winy. Sąd może w kwestii decyzji merytorycznej dotyczącej odpowiedzialności prawnej za wykroczenie wydać wyrok lub mandat karny nakładający na obwinionego grzywnę.

Przedawnienie mandatu karnego

Zgodnie z przepisami wykroczenia przedawniają się po roku od ich popełnienia. Okres ten wydłuża się do dwóch lat, jeśli przed upływem wyżej wymienionego roku zostało wszczęte postępowanie.

Jednak w przypadku przyjęcia mandatu karnego przedawnienie następuje dopiero po trzech latach od jego uprawomocnienia zgodnie z art. 45. Kodeks Wykroczeń. Do tego czasu organ ma prawo do egzekwowania należności, czy to za pomocą urzędu skarbowego, czy też komornika. Może się więc zdarzyć, że przy rozliczaniu rocznego podatku PIT nieprzyjemnie się rozczarujemy, ponieważ oczekiwany zwrot podatku zostanie pomniejszony o wysokość mandatu lub do drzwi zapuka komornik, który ma prawo zająć odpowiednią kwotę na rachunku bankowym. Należy również pamiętać, że w takim przypadku dojdą koszty egzekucji, które nierzadko mogą być wyższe niż sam mandat karny.

Podsumowując, jeśli już otrzymaliśmy mandat, zdecydowanie warto opłacić go w terminie.