Od 1 stycznia 2026 r. wchodzą w życie istotne zmiany dotyczące zasiłku pogrzebowego. Po raz pierwszy od 14 lat jego wysokość zostanie podwyższona – z 4000 zł do 7000 zł. Nowe przepisy przewidują także uproszczony tryb przyznawania świadczenia, krótszy termin jego wypłaty oraz wprowadzenie dodatkowego zasiłku celowego z pomocy społecznej.

Najważniejszą zmianą jest podniesienie wysokości zasiłku pogrzebowego do 7000 zł. Będzie to pierwsza podwyżka od marca 2011 r. Równocześnie wprowadzony zostaje mechanizm waloryzacji – jeśli inflacja w danym roku przekroczy 5%, kwota świadczenia zostanie odpowiednio podniesiona.

Zmiana wynika z ustawy z 9 maja 2025 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2025, poz. 718). Nowelizacja odpowiada na rosnące koszty usług pogrzebowych, które w wielu przypadkach przewyższały dotychczasową kwotę świadczenia.

Nowy zasiłek celowy z pomocy społecznej

Wprowadzono także nowy instrument wsparcia – zasiłek celowy na pokrycie uzasadnionych i udokumentowanych kosztów pogrzebu. Przysługiwać on będzie osobie, która pokryła wydatki:

– jeżeli po zmarłym nie przysługuje zasiłek pogrzebowy,

– gdy poniesione koszty są nadzwyczajne i przekraczają wysokość zasiłku pogrzebowego.

Nowy zasiłek przyznawany będzie niezależnie od dochodu, jednak z obowiązkiem zwrotu w sytuacji, gdy osoba otrzyma inne świadczenie związane z pogrzebem lub odziedziczy środki z masy spadkowej.

Uproszczone procedury w ZUS

Na mocy ustawy z 5 sierpnia 2025 r. (podpisanej 21 sierpnia 2025 r. przez Prezydenta RP) zmieniają się zasady składania i rozpatrywania wniosków:

– brak decyzji ZUS – jeżeli koszty pogrzebu ponosi jedna osoba z rodziny, świadczenie będzie przyznawane bez wydania decyzji administracyjnej,

– decyzja wymagana – tylko w sytuacjach, gdy koszty poniosło kilka osób, instytucja (np. pracodawca, gmina, dom pomocy społecznej) lub inny podmiot; wówczas świadczenie będzie dzielone proporcjonalnie,

– szybsza wypłata – termin skrócono z 30 do 14 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do ustalenia prawa,

– pełnomocnictwo dla zakładu pogrzebowego – możliwe będzie upoważnienie firmy pogrzebowej do złożenia wniosku i odbioru świadczenia bezpośrednio na jej rachunek bankowy.

Wejście w życie

Nowe zasady wchodzą 1 stycznia 2026 r. Sprawy niezakończone przed tą datą będą rozpatrywane na podstawie dotychczasowych regulacji.

źródło: Forsal, Prawo, Infor