O czym sprzedawca zawsze musi poinformować konsumenta?
Zasady określone w art. 5461 Kodeksu cywilnego obowiązują od 25.12.2014 r., jednak nadal wielu sprzedawców nie stosuje się do nich. Jest to zatem temat, o którym warto przypominać.
Prawo do informacji jako najważniejsze prawo konsumenta w UE
To, że konsument ma prawo do szczegółowej informacji, nie powinno nikogo dziwić. Tym bardziej, że również w polityce Unii Europejskiej podkreślane jest znaczenie tego prawa. Odzwierciedla to m.in. obowiązek, który ciąży na sprzedawcach i dotyczy zapewnienia jasnych, zrozumiałych i niewprowadzających w błąd informacji w każdej transakcji z konsumentem. W UE takie obowiązki informacyjne są istotnym elementem polityki ochrony konsumenta, a ich głównym celem jest zrównoważenie deficytu informacyjnego. Unii Europejskiej od początku wprowadzenia polityki konsumenckiej zależy na tym, aby konsument był odpowiednio poinformowany i miał całą niezbędną wiedzę, która pomoże mu w podjęciu właściwej decyzji zakupowej.
Konsumenci w UE – ale nie tylko – mierzą się z nadmiarem informacji lub co gorsza – z dezinformacją. Takie przepisy, jak chociażby polski art. 5461 Kodeksu cywilnego mają chronić tych, którzy chcą dokonać przemyślanego, świadomego zakupu. European Consumer Agenda 2012 rozszerza ten temat i mówi nie tylko o informacji, ale o “wiedzy konsumenta”, co jest pojęciem znacznie szerszym i kojarzy się przede wszystkim z takim kupującym, który jest świadomy swoich praw na rynku i posiada zakres niezbędnych narzędzi, które ułatwią mu podejmowanie decyzji.
Prawa konsumenta w Polsce
Jak to wygląda w Polsce? Jako państwo członkowskie Unii Europejskiej, musimy przestrzegać unijnych założeń polityki konsumenckiej. Mamy też jednak własne przepisy. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów traktuje prawo do prawdziwej, pełnej i jak najbardziej rzetelnej informacji jako podstawowe prawo każdego kupującego.
Idealna informacja podawana konsumentowi to taka, która jest przede wszystkim jasna, pełna, zrozumiała, zwięzła i dostosowana do umiejętności przeciętnego kupującego. Dotyczy to informacji zarówno dotyczących oferowanych usług, jak i produktów.
Ku przypomnieniu, jakie konkretnie informacje powinien dostarczyć sprzedający konsumentom, przytaczamy treść wspomnianego wyżej art. 5461. Kodeksu cywilnego:
„§ 1.
Jeżeli kupującym jest konsument, sprzedawca jest obowiązany udzielić mu przed zawarciem umowy jasnych, zrozumiałych i niewprowadzających w błąd informacji w języku polskim, wystarczających do prawidłowego i pełnego korzystania z rzeczy sprzedanej. W szczególności należy podać: rodzaj rzeczy, określenie jej producenta lub importera, znak bezpieczeństwa i znak zgodności wymagane przez odrębne przepisy, informacje o dopuszczeniu do obrotu w Rzeczypospolitej Polskiej oraz, stosownie do rodzaju rzeczy, określenie jego energochłonności, a także inne dane wskazane w odrębnych przepisach.
§ 2.
Jeżeli rzecz jest sprzedawana w opakowaniu jednostkowym lub w zestawie, informacje, o których mowa w § 1, powinny znajdować się na rzeczy sprzedanej lub być z nią trwale połączone. W pozostałych przypadkach sprzedawca jest obowiązany umieścić w miejscu sprzedaży informację, która może być ograniczona do rodzaju rzeczy, jej głównej cechy użytkowej oraz wskazania producenta lub importera rzeczy.
§ 3.
Sprzedawca jest obowiązany zapewnić w miejscu sprzedaży odpowiednie warunki techniczno-organizacyjne umożliwiające dokonanie wyboru rzeczy sprzedanej i sprawdzenie jej jakości, kompletności oraz funkcjonowania głównych mechanizmów i podstawowych podzespołów.
§ 4.
Na żądanie kupującego sprzedawca jest obowiązany wyjaśnić znaczenie poszczególnych postanowień umowy.
§ 5.
Sprzedawca jest obowiązany wydać kupującemu wraz z rzeczą sprzedaną wszystkie elementy jej wyposażenia oraz sporządzone w języku polskim instrukcje obsługi, konserwacji i inne dokumenty wymagane przez odrębne przepisy.”