Skutki nielegalnego zatrudnienia cudzoziemca

Cudzoziemiec przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej musi posiadać ważny dokument uprawniający go do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz dokument uprawniający go do podjęcia legalnego zatrudnienia. Należy jednak pamiętać, iż pracodawca również posiada znaczne obowiązki w tym zakresie.

Pojęcie cudzoziemca

W rozumieniu ustawy z dnia 15 czerwca 2012 roku o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej za cudzoziemca uznaje się osobę, która nie jest:

1. obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej;
2. obywatelem państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym;
3. obywatelem Konfederacji Szwajcarskiej;
4. członkiem rodziny cudzoziemców, o których mowa w pkt 1-3, który do nich dołącza lub z nimi przebywa.

Obowiązki pracodawcy

Podstawowym obowiązkiem podmiotu powierzającemu wykonywanie pracy cudzoziemcowi (pracodawcy) jest zażądanie od cudzoziemca ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium Polski. Pracodawca powinien również uzyskać kopię tego dokumentu oraz przechowywać ją przez cały okres świadczenia pracy przez cudzoziemca. Niedochowanie to obowiązku może skutkować sankcjami cywilnymi oraz karnymi.

Skutki cywilnoprawne

Zgodnie z art. 4 wskazanej powyżej ustawy – jeżeli pracodawca powierzył pracę cudzoziemcowi nielegalnie przebywającemu na terytorium Polski to cudzoziemcowi przysługuje roszczenie o wypłatę zaległego wynagrodzenia i związanych z nim świadczeń. W takim przypadku istnieje niebezpieczne dla pracodawcy domniemanie, iż stosunek pracy trwał przez okres 3 miesięcy, a w przypadku umowy cywilnoprawnej, iż uzgodnione wynagrodzenie wynosi trzykrotność minimalnego wynagrodzenia.

W praktyce oznacza to, iż nawet jeżeli cudzoziemiec pracował przez 1 dzień – może on z łatwością dochodzić wynagrodzenia za 3 pełne miesiące pracy. Dodatkowo pracodawcę obciążają koszty związane z przesłaniem cudzoziemcowi zaległych należności do państwa jego aktualnego pobytu.

Co istotne, odpowiedzialność cywilna jest znacznie rozszerzona w przypadku pracowników podwykonawcy, gdyż odpowiedzialność cywilna obciąża solidarnie również głównego wykonawcę.

Konsekwencje karne

Podmiot, który powierza pracę nielegalnemu cudzoziemcowi podlega karze grzywny lub ograniczenia wolności. W przypadku, gdy powierzenie odbywa się w warunkach szczególnego wykorzystania podmiot podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Przez stan szczególnego wykorzystania rozumie się warunki pracy osoby lub osób, którym powierzono wykonywanie pracy z naruszeniem prawa, uchybiające godności człowieka i rażąco odmienne, w szczególności ze względu na płeć, w porównaniu z warunkami pracy osób, którym powierzono wykonywanie pracy zgodnie z prawem, wpływające zwłaszcza na zdrowie lub bezpieczeństwo osób wykonujących pracę

Jak uchronić się przed dysponowaniem pustymi fakturami?

Uszczelnianie systemu podatkowego należy uznać za dobre posunięcie, jednakże może ono negatywnie wpłynąć na uczciwych przedsiębiorców, którzy wskutek niedochowania staranności mogą ponieść bardzo poważne konsekwencje. Najbardziej problematyczną może okazać się kwestia tzw. pustych faktur. W dalszej części artykułu postaram się wyjaśnić, czym są puste faktury oraz jakie podjąć działania aby uchronić się przed posiadaniem takich faktur.

Co do zasady, wystawienie faktury VAT na sprzedaż usługi/towaru powoduje, iż jej odbiorca ma prawo odliczenia podatku VAT od takiej sprzedaży. Są jednak od tego wyjątki. Prawo do odliczenia podatku VAT nie przysługuje w przypadku wystawiania tzw. pustych faktur.

Puste faktury są to faktury, które nie odzwierciedlają rzeczywistego zdarzenia – tzn. wykazują sprzedaż towaru/usługi, która nie miała miejsca.

Posługiwanie się pustymi fakturami VAT powoduje negatywne konsekwencje nie tylko dla podmiotów wystawiających takie faktury, ale również dla podmiotów, które takowe faktury wykorzystują do obniżenia zobowiązań podatkowych (podatku dochodowego, podatku VAT). Organy podatkowe bowiem zamierzają karać zarówno jedną jak i drugą grupę.

Jak się przed tym uchronić?

W pierwszej kolejności, jeśli jest to pierwsza transakcja z danym kontrahentem, zaleca się „sprawdzenie” danego podmiotu. Sprawdzenie takie powinno polegać na upewnieniu się, że podmiot taki jest podmiotem rzetelnym i uczciwym. Wskazane jest również ustalenie jak długo podmiot taki działa na rynku, jeśli działalność przez niego prowadzona jest stosunkowo krótka zaleca się ostrożność w współpracy z takim podmiotem. Pomocnymi również mogą być opinie w Internecie na temat takiego przedsiębiorcy. Celem takiego rozeznania przede wszystkim powinno być ustalenie, czy nasz przyszły kontrahent nie działa przede wszystkim w celu wyłudzenia podatku VAT.

Kolejno, zaleca się sprawdzenie, czy kontrahent jest czynnym podatnikiem podatku do towarów i usług (podatku VAT). Ministerstwo Finansów prowadzi wyszukiwarkę podmiotów pod adresem: https://ppuslugi.mf.gov.pl/_/. Należy pamiętać, iż od 1 stycznia 2017 r. fiskus posiada uprawienie do wykreślenia podatnika z rejestru VAT z urzędu, i co najważniejsze, nie ma obowiązku informowania takiego podatnika o dokonanym wykreśleniu. Przyczyny wykreślenia podatnika wskazane w art. 96 ust 9 i 9a ustawy o VAT są następujące:

1) podatnik nie istnieje,

2) mimo podjętych udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z podatnikiem ani pełnomocnikiem,

3) dane w zgłoszeniu okażą się niezgodne z prawdą,

4) podatnik nie stawia się na wezwania skarbówki,

5) zawiesił wykonywanie działalności na ponad pół roku,

6) nie złożył deklaracji za sześć kolejnych miesięcy,

7) składał zerowe deklaracje VAT przez sześć kolejnych miesięcy,

Rozpoczęcie produkcji kosmetyków naturalnych

Coraz więcej osób jest zainteresowanych używaniem kosmetyków określanych jako naturalne lub organiczne, co bezsprzecznie wpływa na wzrost produkcji tego typu kosmetyków. Jakie wymogi musi spełnić osoba wprowadzająca na rynek eko kosmetyki?

Pojęcia kosmetyków naturalnych lub organicznych często bywają nadużywane. Stąd też popularną praktyką producentów staje się certyfikacja wyrobów. Przykładowo ECOCERT SA z siedzibą we Francji od ponad 20 lat rozpowszechnia standardy dla kosmetyków naturalnych i organicznych. Certyfikat kosmetyku naturalnego ECOCERT jest przyznawany kosmetykom, których co najmniej 50% ze składników roślinnych organicznych jest certyfikowana jako organiczna. Z kolei certyfikat kosmetyku organicznego ECOCERT jest przyznawany kosmetykom, w których ta proporcja wynosi 95%. Podobnie, certyfikaty przyznawane przez inne podmioty, opierają się również na stosunkowej zawartości składników organicznych do całości składu produktu. Należy zaznaczyć, że pojęcia naturalności i organiczności nie posiadają definicji legalnych.

Pomimo uzyskania powyższych certyfikatów kosmetyk naturalny lub organiczny to nadal produkt kosmetyczny w rozumieniu ROZPORZĄDZENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) NR 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. dotyczącego produktów kosmetycznych (art. 2 ust. 1 lit. a). Art. 3 Rozporządzenia nakłada wymóg, aby wprowadzany na rynek wyrób był bezpieczny dla zdrowia ludzi w normalnych lub dających się przewidzieć warunkach. Za dochowanie tego wymogu odpowiedzialna jest osoba wprowadzająca na rynek wyrób. W wypadku produktu kosmetycznego wyprodukowanego w jednym z krajów członkowskich Unii Europejskiej, osobą odpowiedzialną będzie producent mający siedzibę na terenie kraju członkowskiego.

Osoba odpowiedzialna w celu zapewnienia bezpieczeństwa zobowiązana jest do przeprowadzenia oceny bezpieczeństwa produktu na podstawie odpowiednich informacji i sporządzenia raportu bezpieczeństwa produktu kosmetycznego zgodnie z za­łącznikiem I Rozporządzenia (art. 10). Badanie i analiza kosmetyku powinny być przeprowadzone w sposób rzetelny i odtwarzalny. Raport bezpieczeństwa sporządza osoba posiadająca dyplom lub inny dowód formalnych kwalifikacji, przyznany w wyniku ukończenia teoretycznych i praktycznych studiów uniwersyteckich w dziedzinie farmacji, toksykologii, medycyny lub innej zbliżonej dyscypliny lub kursu uznawanego przez dane państwo członkowskie za równorzędny (art.11). Kompleksową obsługą zgłoszenia oraz wykonaniem raportu zajmują się tzw. Safety Assessorzy. Warto pamiętać, że dokumentację dotyczącą kosmetyku należy przechowywać przez okres 10 lat od dnia wprowadzenia do obrotu ostatniej partii danego produktu kosmetycznego.

Drugim wymogiem nałożonym na osobę odpowiedzialną za wyrób kosmetyczny jest zgłoszenie przed wprowadzeniem na rynek Komisji Europejskiej drogą elektroniczną informacji wyszczególnionych w art. 13 Rozporządzenia za pośrednictwem portalu CPNP – Cosmetic Products Notification Portal. W zgłaszanej informacji muszą zawierać się następujące dane:

a) kategoria produktu kosmetycznego i jego nazwa lub nazwa umożliwiająca jednoznaczną identyfikację;

b) imię i nazwisko (firmę) osoby odpowiedzialnej oraz jej adres, pod którym udostępniana jest dokumentacja produktu;

c) kraj pochodzenia w przypadku importu;

d) państwo członkowskie, w którym produkt kosmetyczny ma zostać wprowadzony do obrotu;

e) dane kontaktowe osoby fizycznej, z którą można się kontaktować,

f) obecność substancji w formie nanomateriałów,

g) nazwa i numer Chemicals Abstracts Service (CAS) lub WE substancji sklasyfikowanych jako rakotwórcze, mutagenne lub działające szkodliwie na rozrodczość (CMR), należących do kategorii 1A lub 1B zgodnie z częścią 3 załącznika VI do rozporządzenia (WE) nr 1272/2008;

h) receptura ramowa umożliwiająca szybkie i odpowiednie leczenie w razie wystąpienia problemów.

Konkretny moment zgłoszenia nie został wprost określony, jednak musi to bezwzględnie nastąpić przed wprowadzeniem produktu na rynek pierwszego z krajów Unii Europejskiej. Zgłoszenie pozostaje także obowiązkowe w przypadku, gdy inny podmiot dokonał zgłoszenia tego produktu na portalu.

Internetowe „ciasteczka” – wszystko co musisz wiedzieć o plikach cookies

Popularne pliki cookies (zwane ciasteczkami) są to pliki tekstowe, które są zapisywane na komputerze użytkownika podczas odwiedzin witryny internetowej. Służą one do zbierania informacji o użytkowniku, czyli osobie która wchodzi na stronę internetową (zwanym odbiorcą końcowym). Obecnie każda strona Internetowa posiada system plików cookie, co wiąże się z dodatkowymi obowiązkami.

Cookies jest to zbiór podstawowych danych, które strona internetowa zapisuje na naszych komputerach. Te niegroźne pliki, zwane ciasteczkami mają bardzo ważną funkcję, pozwalają w pełni korzystać z funkcjonalności strony internetowej.

Przykładowe zastosowanie plików „cookies”:

1. strony internetowe „zapamiętują” nasze preferencje i ustawienia tj. język na stronie, układ, rozmieszczenie treści, czy korzystanie z Big Data,
2. możliwe jest tworzenie grup zainteresowania, dzięki czemu sklep poleca nam produkty powiązane z tymi, które zazwyczaj wybieramy i które mogą nas potencjalnie zainteresować;
3. przechowywanie towarów w koszykach sklepów internetowych podczas korzystania ze strony;
4. korzystanie z kont w serwisach np. Facebook, Twitter etc;
5. pozwalają być zalogowanym do serwisu na każdej z dostępnych w danej witrynie podstron.

Podstawa prawna funkcjonowania plików cookies

Główne uregulowania odnoszące się do plików cookies oraz obowiązków związanych ze świadczeniem usług drogą elektroniczną znajdują się w art. 161, 166, 169, 172, 173 i 174 ustawy Prawo telekomunikacyjne (zwana dalej „ustawą”).

Do plików cookies odnosi się w szczególności art. 173 ustawy, który stanowi, że przechowywanie informacji lub uzyskiwanie dostępu do informacji już przechowywanej w telekomunikacyjnym urządzeniu końcowym abonenta lub użytkownika końcowego jest dozwolone, pod warunkiem że:

1. abonent lub użytkownik końcowy zostanie uprzednio bezpośrednio poinformowany w sposób jednoznaczny, łatwy i zrozumiały, o:
   1. celu przechowywania i uzyskiwania dostępu do tej informacji,
   2. możliwości określenia przez niego warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do tej informacji za pomocą ustawień oprogramowania zainstalowanego w wykorzystywanym przez niego telekomunikacyjnym urządzeniu końcowym lub konfiguracji usługi;
2. abonent lub użytkownik końcowy, po otrzymaniu informacji, o których mowa w pkt 1, wyrazi na to zgodę;
3. przechowywana informacja lub uzyskiwanie do niej dostępu nie powoduje zmian konfiguracyjnych w telekomunikacyjnym urządzeniu końcowym abonenta lub użytkownika końcowego i oprogramowaniu zainstalowanym w tym urządzeniu.

Istotne jest również uregulowanie art. 174 ustawy Prawo telekomunikacyjne, które stanowi, że jeżeli przepisy ustawy wymagają wyrażenia zgody przez abonenta lub użytkownika końcowego, zgoda ta:

Naruszenie dóbr osobistych osoby prawnej

Dobra osobiste co do zasady przysługują osobie fizycznej i jako takie zostały uregulowane w art. 23 kodeksu cywilnego: „Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach”. Mając na uwadze katalog dóbr ciężko stwierdzić, iż regulacja ta odnosi się również bezpośrednio do osoby prawnej, która wszak nie posiada takich przymiotów jak zdrowie, wolność czy swoboda sumienia.

Dobra osobiste osoby prawnej zostały jednak uregulowane w orzecznictwie. Sąd Najwyższy w Wyroku z dnia 14 listopada 1986 r, II CR 295/86, OSNCP 1988, Nr 2–3, poz. 40 wskazał, iż: „Dobra osobiste osób prawnych zostały zdefiniowane jako wartości niemajątkowe, dzięki którym osoba prawna może funkcjonować zgodnie ze swym zakresem działań”.

Zgodnie z Wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 19 grudnia 1995 roku, I ACR 1013/95: „Za jedno z podstawowych dóbr osobistych osoby prawnej uznaje się renomę (dobre imię, prestiż) przedsiębiorstwa rozumianą jako ogół pozytywnych wyobrażeń i ocen konsumentów odpowiadających czci osoby fizycznej”.

Prawo ma gwarantować osobie prawnej, by nie formułowano
pod jej adresem ocen narażających ją na utratę dobrego imienia. Rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji lub formułowanie ocen, które nie mieszczą się w granicach dopuszczalnej krytyki, czyli takiej,
która nie znajduje podstawy w obiektywnych faktach, stanowi naruszenie dobrego imienia osoby prawnej, która może wtedy poszukiwać ochrony przewidzianej w art. 24 kodeksu cywilnego (SN z 5.4.2013 r., III CSK 198/12, OSNC 2013, Nr 12, poz. 141).

Szczególne znaczenie ma renoma osoby prawnej będącej przedsiębiorcą, bowiem wpływa to w zasadniczym stopniu na klientelę przedsiębiorcy, a tym samym bezpośrednio oddziałuje na korzyści jakie przedsiębiorca może uzyskać. Prawa podmiotowe związane z dobrymi osobistymi są skuteczne erga omnes, tym samym prawo wyznacza osobom określoną sferę postępowania, jednocześnie zabraniając innym podmiotom, aby mogły tę sferę naruszyć.

Ochrona dóbr osobistych osoby prawnej

Podstawowe elementy ochrony dóbr osobistych osoby prawnej ustawodawca uregulował w art. 24 kodeksu cywilnego, gdzie wskazał, iż: „Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne”. Zgodnie z tym uregulowaniem, jeżeli naruszenie dóbr osobistych zostało dokonane z naruszeniem prawa to Sąd może nakazać innej osobie zaniechania takiego działania.

Niekiedy jednak naruszenie dóbr osobistych jest aktem jednorazowym (np.: wpis na stronie internetowej, blogu, stronie firmowej Facebook), które nawet pomimo jego usunięcia wyrządziło już dostateczne szkody osobie prawnej. W takiej sytuacji ustawodawca przewidział możliwość zobowiązania do usunięcia skutków naruszenia – w szczególności poprzez złożenie oświadczenia odpowiedniej treści (np.: publikacji sprostowania/przeprosin w gazecie lub na wybranym portalu internetowym), żądania zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wybrany cel społeczny (np.: na rzecz organizacji zajmującej się sprawami dotyczącymi postępowania albo Polski Czerwony Krzyż).

Jeżeli naruszenie wyrządziło dodatkowo osobie fizycznej wymierną szkodę majątkową (np.: na skutek negatywnego wpisu kontrahent wypowiedział umowę) – taka osoba prawna może żądać również jej naprawienia na zasadach ogólnych od naruszającego dobra osobiste.

Podsumowanie

Dobra osobiste co do zasady przysługują osobom fizycznym, jednak mając na uwadze, iż część z dóbr może odnosić się również do osób prawnych – w orzecznictwie uznaje się, iż podlegają one ochronie na równi z dobrami osobistymi osób fizycznych. Wskazane mechanizmy ochrony nabierają dodatkowego znaczenia w dobie Internetu, gdzie jeden negatywny wpis może dotrzeć do milionów odbiorców i doprowadzić do znacznej szkody dla przedsiębiorcy.