Ochrona danych osobowych: Jakie obowiązki i prawa daje Ci RODO?

Rozporządzenie Ogólne o Ochronie Danych Osobowych (RODO), obowiązujące od 25 maja 2018 roku. Wprowadziło jednolite zasady ochrony danych osobowych na terenie Unii Europejskiej. RODO, znane również jako GDPR (General Data Protection Regulation), ma na celu wzmocnienie ochrony danych osobowych oraz ujednolicenie przepisów w całej Unii Europejskiej. Jakie prawa przysługują obywatelom w Polsce na mocy RODO? Odpowiedź znajdziesz w artykule.

Zasady ochrony danych osobowych

RODO wprowadza kilka fundamentalnych zasad, które każda organizacja przetwarzająca dane osobowe musi przestrzegać:

1. Zasada legalności, rzetelności i przejrzystości: Dane muszą być przetwarzane zgodnie z prawem, rzetelnie i w sposób przejrzysty dla osoby, której dotyczą.
2. Zasada ograniczenia celu: Dane osobowe muszą być zbierane w określonych, wyraźnych i prawnie uzasadnionych celach i nie mogą być dalej przetwarzane w sposób niezgodny z tymi celami.
3. Zasada minimalizacji danych: Dane muszą być adekwatne, stosowne oraz ograniczone do tego, co niezbędne w stosunku do celów, w jakich są przetwarzane.
4. Zasada prawidłowości: Dane muszą być prawidłowe i w razie potrzeby uaktualniane.
5. Zasada ograniczenia przechowywania: Dane muszą być przechowywane w formie umożliwiającej identyfikację osoby, której dotyczą, nie dłużej, niż jest to niezbędne do celów, w jakich są przetwarzane.
6. Zasada integralności i poufności: Dane muszą być przetwarzane w sposób zapewniający odpowiednie bezpieczeństwo danych osobowych.
7. Zasada rozliczalności: Administrator danych jest odpowiedzialny za przestrzeganie zasad ochrony danych i musi być w stanie wykazać ich przestrzeganie.

Prawa obywateli w kontekście RODO

RODO przyznaje obywatelom szereg praw, które mają na celu ochronę ich prywatności oraz zapewnienie kontroli nad danymi osobowymi:

1. Prawo do informacji: Obywatele mają prawo być informowani o tym, kto przetwarza ich dane, w jakim celu, oraz jakie prawa im przysługują.
2. Prawo dostępu: Obywatele mają prawo uzyskać potwierdzenie, czy ich dane są przetwarzane, a jeśli tak, to dostęp do tych danych oraz informacji o ich przetwarzaniu.
3. Prawo do sprostowania: Obywatele mają prawo żądać sprostowania nieprawidłowych lub niekompletnych danych osobowych.
4. Prawo do usunięcia danych (prawo do bycia zapomnianym): Obywatele mają prawo żądać usunięcia swoich danych osobowych, jeżeli nie są one już niezbędne do celów, dla których zostały zebrane, lub jeśli wycofają zgodę na ich przetwarzanie.
5. Prawo do ograniczenia przetwarzania: Obywatele mogą żądać ograniczenia przetwarzania swoich danych osobowych w określonych przypadkach, na przykład gdy kwestionują prawidłowość danych.
6. Prawo do przenoszenia danych: Obywatele mają prawo otrzymać swoje dane osobowe w ustrukturyzowanym, powszechnie używanym formacie oraz przenieść je do innego administratora.
7. Prawo do sprzeciwu: Obywatele mają prawo wnieść sprzeciw wobec przetwarzania ich danych osobowych w celach marketingowych lub na podstawie uzasadnionego interesu administratora.
8. Prawo niepodlegania zautomatyzowanemu podejmowaniu decyzji, w tym profilowaniu: Obywatele mają prawo nie być poddawani decyzjom opartym wyłącznie na zautomatyzowanym przetwarzaniu, w tym profilowaniu, które wywołują wobec nich skutki prawne lub w podobny sposób istotnie na nie wpływają.

Obowiązki administratorów danych

Administratorzy danych, czyli podmioty odpowiedzialne za przetwarzanie danych osobowych, muszą przestrzegać wielu obowiązków, aby zapewnić zgodność z RODO:

1. Prowadzenie rejestru czynności przetwarzania: Administratorzy muszą prowadzić rejestr czynności przetwarzania danych osobowych.
2. Przeprowadzanie oceny skutków dla ochrony danych: W przypadku, gdy przetwarzanie danych może wiązać się z wysokim ryzykiem dla praw i wolności osób fizycznych, administrator musi przeprowadzić ocenę skutków dla ochrony danych.
3. Wyznaczenie inspektora ochrony danych: W niektórych przypadkach, np. gdy przetwarzanie danych jest prowadzone na dużą skalę, administrator musi wyznaczyć inspektora ochrony danych.
4. Zgłaszanie naruszeń ochrony danych: Administratorzy muszą zgłaszać naruszenia ochrony danych osobowych do organu nadzorczego w ciągu 72 godzin od ich stwierdzenia.

Sankcje za naruszenie RODO

Naruszenie przepisów RODO może prowadzić do nałożenia surowych kar finansowych. Wysokość kar może sięgać nawet 20 milionów euro lub 4 proc. całkowitego rocznego światowego obrotu przedsiębiorstwa, w zależności od tego, która kwota jest wyższa. Oprócz kar finansowych, naruszenia mogą prowadzić do odpowiedzialności cywilnej oraz uszczerbku na reputacji firmy.