Problematyczny sąsiad – jak reagować?

W każdej sytuacji kluczowe jest udokumentowanie incydentów oraz współpraca z odpowiednimi służbami. Działając zgodnie z prawem, możemy skutecznie przeciwdziałać problematycznym zachowaniom sąsiadów i chronić nasze prawa. W poniższym artykule podpowiadamy, jak należy reagować w konkretnych sytuacjach oraz jakie możliwości prawne przysługują w konkretnych przypadkach.

Co zrobić, gdy sąsiad mnie wyzywa?

Sytuacja, w której sąsiad nas wyzywa, może być bardzo stresująca i nieprzyjemna. Polskie prawo przewiduje ochronę przed takim zachowaniem. Pierwszym krokiem powinno być udokumentowanie incydentów – warto zapisywać daty, godziny oraz treść obraźliwych słów. Jeśli wyzwiska mają formę pisemną, należy zachować kopie tych wiadomości. Następnie warto spróbować spokojnie porozmawiać z sąsiadem.

Jeżeli rozmowa nie przyniesie rezultatu, można zgłosić sprawę na policję lub do prokuratury. Zgodnie z art. 216 Kodeksu karnego, zniewaga podlega karze grzywny albo ograniczenia wolności. Warto także rozważyć mediację, która może pomóc w rozwiązaniu konfliktu bez eskalacji problemu. Jeżeli sąsiad nie tylko nas wyzywa ale w sposób uporczywy tj. długotrwały i ukierunkowany na dokuczenie nam zakłóca nasz spokój i wzbudza w nas uzasadnione poczucie zagrożenia, udręczenia albo poniżenia również może wypełniać znamiona innego przestępstwa opisanego w art. 190a par. 1 Kodeksu karnego – za co możliwe jest wymierzenie kary pozbawienia wolności 6 miesięcy do lat 8.

Musimy pamiętać, że organy ścigania mogą w powyższych kwestiach czynów karalnych działać opieszale bądź wręcz zakwalifikować je jako wykroczenia – dlatego też coraz częstszą praktyką jest korzystanie z pomocy prawnika już na etapie zgłaszania nagannych zachowań sąsiada celem dopilnowania prawidłowości i sprawnego przebiegu całego postępowania odpowiednich organów.

Oczywiście dochodzić swoich praw możemy nie tylko na drodze postępowania karnego, ale również na ścieżce cywilnej. Należy pamiętać, że wyzwiska kierowane przez sąsiada i jego zachowania mające na celu uprzykrzyć nam życie mogą stanowić naruszenie dóbr osobistych. Co za tym idzie, na gruncie art. 23 i 24 Kodeksu cywilnego możemy próbując wymusić na sąsiedzie zaniechanie swojego postępowania wystąpić z pismem wzywającym do zaprzestania naruszeń naszych dóbr osobistych a w przypadku zignorowania tego pisma otwarta pozostaje droga do wystąpienia do sądu cywilnego z pozwem o zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych.

Co zrobić, gdy sąsiad zadymia podwórko?

Zadymianie podwórka przez sąsiada to problem, który może wynikać z różnych przyczyn, takich jak palenie odpadów, złej jakości opał, czy niewłaściwe użytkowanie kominka lub pieca. Przede wszystkim należy spróbować porozmawiać z sąsiadem, wyjaśniając mu uciążliwość jego działań oraz potencjalne zagrożenia dla zdrowia. Jakiekolwiek oddziaływanie sąsiada na swojej nieruchomości, które ma wpływ na grunt sąsiedni – w tym wypadku nasz – na gruncie Kodeksu cywilnego nazywane jest immisjami i w tym zakresie prawo przewiduje szereg możliwości naszej ochrony.

Jeśli sąsiad nie reaguje na prośby, można zwrócić się do lokalnej Straży Miejskiej, która ma uprawnienia do przeprowadzenia kontroli i nałożenia ewentualnych mandatów. Warto również skontaktować się z urzędem gminy lub miasta, który może podjąć działania administracyjne w celu rozwiązania problemu. Dodatkowo, jeżeli dym pochodzi z nielegalnego spalania odpadów, można zgłosić sprawę do miejscowego oddziału Państwowej Straży Pożarnej lub Straży Miejskiej.

Niezależnie od powyższych kroków przysługuje nam możliwość dochodzenia swoich praw przed sądem na drodze cywilnej. W przypadku gdy postępowanie sąsiada nie spowodowało trwałych szkód majątkowych przysługuje nam roszczenie o zaniechanie immisji przez sąsiada i przywrócenie stanu poprzedniego tj. takiego w którym uciążliwe zapachy/dym nie zakłócają nam korzystania z naszej własności. W przypadku gdy doszło do szkód materialnych lub działania sąsiada wpłynęły wymiernie na nasz stan zdrowia poza powyższymi roszczeniami jesteśmy uprawnieniu do żądania odszkodowania za szkody materialne oraz/lub zadośćuczynienia za szkody niematerialne (w sferze zdrowia/psychiki).

Agresywny sąsiad, co robić?

Agresja ze strony sąsiada może przybierać różne formy – od gróźb słownych po fizyczne ataki. W takiej sytuacji najważniejsze jest zapewnienie sobie bezpieczeństwa. W przypadku bezpośredniego zagrożenia należy natychmiast wezwać policję, dzwoniąc pod numer 112.

Po zażegnaniu bezpośredniego niebezpieczeństwa warto złożyć na policji zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa. W przypadku gróźb karalnych, zgodnie z art. 190 Kodeksu karnego, sprawca podlega karze pozbawienia wolności do lat 2. W sytuacjach, gdy sąsiad notorycznie wykazuje agresję – co również może wypełniać znamiona czynu z art 190a par. 1 Kodeksu karnego, o którym wyżej – można również rozważyć uzyskanie zakazu zbliżania się, który może wydać sąd na wniosek pokrzywdzonego.

Co zrobić, jak sąsiad zalewa mieszkanie?

Zalewanie mieszkania przez sąsiada to poważny problem, który może prowadzić do znacznych strat materialnych. W pierwszej kolejności należy skontaktować się z sąsiadem, aby jak najszybciej zlokalizować i naprawić źródło wycieku. Warto również sporządzić dokumentację fotograficzną szkód.

Jeżeli sąsiad nie chce współpracować, należy zgłosić problem zarządcy budynku lub wspólnocie mieszkaniowej, która może podjąć odpowiednie kroki. W przypadku braku reakcji, warto wezwać specjalistów, którzy ocenią przyczynę zalania i sporządzą raport.

W sytuacji, gdy naprawy wymagają znacznych kosztów, a sąsiad nie chce pokryć szkód, można skierować sprawę do sądu cywilnego, żądając odszkodowania. Warto skorzystać z pomocy prawnika, który pomoże zarówno na etapie przedsądowym (tj. negocjacji z upartym sąsiadem) a przede wszystkim w przygotowaniu pozwu oraz reprezentacji przed sądem.

Apelacja od wyroku karnego – co to jest, ile trwa, ile kosztuje

W postępowaniu karnym istnieje możliwość złożenia apelacji od wyroku sądu pierwszej instancji, gdy któraś ze stron uznaje go za niesprawiedliwy. Apelacja ma charakter bezwzględnie dewolutywny, co oznacza, że może być rozpatrzona jedynie przez sąd drugiej instancji. Poniższy artykuł omawia istotę apelacji w sprawie karnej, terminy jej złożenia oraz związane z nią koszty.

Co to jest apelacja?

Apelacja w sprawie karnej jest środkiem odwoławczym, który pozwala stronom postępowania, takim jak oskarżony, oskarżyciel posiłkowy, oskarżyciel prywatny czy prokurator zaskarżyć wyrok sądu pierwszej instancji. Jest to narzędzie, które umożliwia ponowne rozpatrzenie sprawy przez sąd drugiej instancji w przypadku, gdy któraś ze stron uznaje wyrok za niesprawiedliwy lub niezgodny z prawem. W polskim systemie prawnym, apelację można złożyć od wyroku sądu pierwszej instancji, niezależnie od tego, czy jest to wyrok sądu rejonowego czy okręgowego.

Apelacja od wyroku karnego

Apelację składamy za pośrednictwem sądu, który wydał wyrok w pierwszej instancji do sądu wyższej instancji. Apelujący musi podać swoje dane osobowe, w tym adres, a jeżeli nie składał innych pism procesowych to również numer telefonu, telefaksu lub e-maila, a jak nie posiada, np. telefaksu czy telefonu, to pisemnie oświadcza, że ich nie posiada. Trzeba pismo podpisać własnoręcznym podpisem i datą, a więc wydruk pisma z komputerowym podpisem nie jest dopuszczalny. W treści apelacji należy podać określenie podstawy prawnej (art. 444 par. 1 oraz art. 425 par. 1, 2 i 3 kpk) oraz wskazanie zakresu zaskarżenia. Należy wskazać, że apelacja w sprawie karnej można wnieść zarówno co do całości, jak i części wyroku. Zakres zaskarżenia może dotyczyć zarówno co do winy, a więc gdy apelujący kwestionuje odpowiedzialność karną za zarzucany czyn zabroniony. Jeżeli jednak apelujący nie kwestionuje winy oskarżonego, to apelację można wywieźć co do kary, jak i środka karnego, środka kompensacyjnego albo przepadku.

Apelujący może wnosić o zmianę wyroku sądu pierwszej instancji, a także o inne rozstrzygnięcia o charakterze formalnym. Wszystko zależy od podniesionych zarzutów, tj. czy zarzuca naruszenie przepisów prawa materialnego, czy też obrazę przepisów postępowania, jak i błędy w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mogły mieć wpływ na treść tego orzeczenia, a nadto zarzut rażącej niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka. Choć sąd odwoławczy z urzędu rozpatruje tzw. bezwzględne przyczyny odwoławcze, o których mowa w art. 439 § 1 kpk, ale warto – w przypadku ich wystąpienia w sprawie – również przywołać je w apelacji. W apelacji należy wskazać, tzw. kierunek zaskarżenia i tak oskarżony, jego obrońca mogą wnosić apelację wyłącznie na korzyść oskarżonego; natomiast oskarżyciel posiłkowy i oskarżyciel prywatny mogą wnosić apelację jedynie na niekorzyść oskarżonego. Powyższe ograniczenie w kierunku zaskarżenia nie dotyczy prokuratora.

Ile trwa apelacja od wyroku karnego?

Termin na wniesienie apelacji od wyroku karnego wynosi 14 dni od daty doręczenia wyroku z uzasadnieniem. Ważne jest zatem, żeby zachować też termin do wniesienia wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku, który wynosi 7 dni od daty ogłoszenia wyroku. Strona chcąca wnieść apelację musi zatem pilnować daty i godziny ogłoszenia wyroku, gdyż niedopuszczalny jest wniosek zarówno przedwczesny, tj. przed wydaniem orzeczenia, jak i po upływie siedmiu dni. Pamiętać należy, że mowa tu o dniach kalendarzowych, a nie roboczych. Wyjątkiem jest wniosek pochodzący od osób pozbawionych wolności i nie mających obrońcy i nieuczestniczących w ogłoszeniu wyroku, wtedy ten termin biegnie od doręczenia wyroku. Wniosek wymaga również wskazania jego zakresu, tj. czy uzasadnienie ma dotyczyć całości wyroku czy też rozstrzygnięcia o karze czy innych zastosowanych środkach prawnych albo poszczególnych czynów czy oskarżonego. Zakres wniosku, jak i apelacji jest bardzo ważny, ponieważ zależy od niego termin uprawomocnienia się wyroku sądu pierwszej instancji. Nierzadko stronom zależy na jak najszybszym uprawomocnieniu się wyroku w całości albo w części, a pochopne wniesienie ww. wniosku czy apelacji wydłuża ten czas.

Po upływie terminu 14 dni od daty doręczenia wyroku z uzasadnieniem, złożenie apelacji staje się niemożliwe, chyba że strona uzyska przywrócenie terminu na wniesienie apelacji, co jest możliwe w przypadku istnienia niezależnej przyczyny uniemożliwiającej wcześniejsze złożenie środka odwoławczego. Należy pamiętać, że do apelacji dołącza się odpowiednią liczbę odpisów dla stron przeciwnych, a w przypadku apelacji wnoszonej do sądu apelacyjnego dołącza się dodatkowo jeden odpis.

Czas oczekiwania na rozprawę apelacyjną może być różny w zależności od obłożenia spraw w sądzie odwoławczym, jak i indywidualnych przyczyn związanych ze składem sądu wylosowanym do rozpatrzenia środka zaskarżenia. Nie ma ustawowych terminów na załatwienie sprawy. Kodeks postępowania karnego wskazuje jedynie, że rozstrzygnięcie sprawy ma nastąpić w rozsądnym terminie, przez co nie ma pewności kiedy apelacja zostanie rozpatrzona.

Ile kosztuje apelacja w sprawie karnej?

Jeśli strona decyduje się na samodzielne sporządzenie apelacji, nie ponosi bezpośrednich kosztów związanych z wynagrodzeniem profesjonalnego pełnomocnika. Samo wniesienie apelacji w sprawie karnej jest wolne od jakiejkolwiek opłaty sądowej, w przeciwieństwie do apelacji w sprawie cywilnej. Jednakże, w przypadku apelacji od wyroku sądu okręgowego, która nie pochodzi od prokuratora, apelację musi sporządzić i podpisać adwokat, radca prawny lub radca Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. W takim przypadku, koszty związane z apelacją obejmują opłaty związane z usługami prawnymi profesjonalnego pełnomocnika.

Konsekwencje prawne związane z odpowiedzialnością karną mogą być jednak na tyle istotne, np. wysoka grzywna, pozbawienie wolności, zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, że warto jest skorzystać z pomocy prawnej, aby później nie żałować. Taką pomoc świadczą specjaliści z Kancelarii Prawnej KPTS.

Opracowanie: Radca prawny Mateusz Kucharski