Podział majątku po rozwodzie – co warto wiedzieć?

Rozwód jest momentem, w którym wielu małżonków staje przed koniecznością podziału majątku wspólnego. W Polsce obowiązują przepisy, które regulują sposób, w jaki ten podział powinien zostać przeprowadzony. W poniższym artykule omawiamy najważniejsze aspekty prawne dotyczące podziału majątku po rozwodzie.

Wspólność majątkowa małżeńska

Z chwilą zawarcia małżeństwa, jeśli małżonkowie nie zdecydują się na podpisanie intercyzy, powstaje między nimi wspólność majątkowa. Oznacza to, że większość składników majątku, które zostaną nabyte w trakcie trwania małżeństwa, wchodzi do majątku wspólnego. Obejmuje to m.in. dochody z pracy, oszczędności, nieruchomości, a także ruchomości takie jak samochody czy sprzęt AGD.

Podział majątku – kiedy i jak?

Podział majątku wspólnego może nastąpić na kilka sposobów:

• W trakcie postępowania rozwodowego – możliwe jest ustalenie podziału majątku już podczas rozwodu, ale wymaga to zgody obu stron. Jeśli małżonkowie są zgodni co do sposobu podziału, mogą zawrzeć ugodę sądową lub pozasądową.
• Po rozwodzie – jeżeli podczas rozwodu nie doszło do podziału majątku, można to zrobić w późniejszym czasie. Może to odbyć się na drodze sądowej lub poprzez umowę notarialną. Ważne jest, że w Polsce nie ma ustawowego terminu, w którym trzeba dokonać podziału majątku po rozwodzie.

Co wchodzi w skład majątku wspólnego, a co jest majątkiem osobistym?

Nie wszystko, co posiadają małżonkowie, wchodzi w skład majątku wspólnego. Istnieją pewne kategorie majątku, które należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Do majątku osobistego zalicza się:

• Przedmioty nabyte przed zawarciem małżeństwa – jeśli przed ślubem jedno z małżonków posiadało nieruchomość, samochód czy oszczędności, pozostają one jego majątkiem osobistym.
• Darowizny i spadki – przedmioty i pieniądze otrzymane przez jednego z małżonków w formie darowizny lub spadku, o ile darczyńca lub spadkodawca nie zastrzegł, że mają one trafić do majątku wspólnego.
• Przedmioty osobistego użytku – rzeczy takie jak ubrania, kosmetyki, czy przedmioty służące do wykonywania zawodu (np. narzędzia pracy) również stanowią majątek osobisty.

Równość podziału majątku

Zasadą jest, że podział majątku wspólnego powinien być równy, czyli każda ze stron otrzymuje połowę wartości majątku. Jednak sąd może odejść od tej zasady, jeśli jedna ze stron wykaże, że istnieją ku temu uzasadnione powody, takie jak np. rażące niedbalstwo w zarządzaniu majątkiem przez jednego z małżonków lub nierówny wkład w jego powiększenie.

Wartość majątku i spłaty

Podczas podziału majątku kluczowym aspektem jest jego wycena. Wartość majątku wspólnego jest ustalana na dzień podziału, a nie na dzień rozwodu. Jeżeli jedna ze stron otrzymuje większą część majątku (np. nieruchomość), często konieczne jest dokonanie spłat lub dopłat na rzecz drugiego małżonka, aby wyrównać wartość udziałów.

Znaczenie ugody i mediacji

Podział majątku może być źródłem wielu konfliktów, dlatego coraz większą popularność zyskują mediacje. Mediator pomaga stronom wypracować kompromis, co może znacząco skrócić czas i obniżyć koszty całego procesu. Ugoda zawarta przed mediatorem może być zatwierdzona przez sąd, co nadaje jej moc prawną.

Podział długów

Podział majątku po rozwodzie dotyczy także długów zaciągniętych w trakcie trwania małżeństwa. Wspólne zobowiązania, takie jak kredyty czy pożyczki, również muszą zostać podzielone. Warto pamiętać, że banki i inne instytucje finansowe nie są związane wyrokiem sądu o podziale majątku, co oznacza, że obie strony mogą być nadal wspólnie odpowiedzialne za spłatę długów, nawet jeśli sąd zdecyduje inaczej.

Koszty postępowania

Podział majątku może wiązać się z kosztami, takimi jak opłaty sądowe, wynagrodzenie biegłych (jeśli konieczna jest wycena majątku), czy honorarium notariusza, jeśli podział odbywa się w formie aktu notarialnego. Koszty te najczęściej są dzielone pomiędzy małżonków.