Problematyczny sąsiad – jak reagować?

W każdej sytuacji kluczowe jest udokumentowanie incydentów oraz współpraca z odpowiednimi służbami. Działając zgodnie z prawem, możemy skutecznie przeciwdziałać problematycznym zachowaniom sąsiadów i chronić nasze prawa. W poniższym artykule podpowiadamy, jak należy reagować w konkretnych sytuacjach oraz jakie możliwości prawne przysługują w konkretnych przypadkach.

Co zrobić, gdy sąsiad mnie wyzywa?

Sytuacja, w której sąsiad nas wyzywa, może być bardzo stresująca i nieprzyjemna. Polskie prawo przewiduje ochronę przed takim zachowaniem. Pierwszym krokiem powinno być udokumentowanie incydentów – warto zapisywać daty, godziny oraz treść obraźliwych słów. Jeśli wyzwiska mają formę pisemną, należy zachować kopie tych wiadomości. Następnie warto spróbować spokojnie porozmawiać z sąsiadem.

Jeżeli rozmowa nie przyniesie rezultatu, można zgłosić sprawę na policję lub do prokuratury. Zgodnie z art. 216 Kodeksu karnego, zniewaga podlega karze grzywny albo ograniczenia wolności. Warto także rozważyć mediację, która może pomóc w rozwiązaniu konfliktu bez eskalacji problemu. Jeżeli sąsiad nie tylko nas wyzywa ale w sposób uporczywy tj. długotrwały i ukierunkowany na dokuczenie nam zakłóca nasz spokój i wzbudza w nas uzasadnione poczucie zagrożenia, udręczenia albo poniżenia również może wypełniać znamiona innego przestępstwa opisanego w art. 190a par. 1 Kodeksu karnego – za co możliwe jest wymierzenie kary pozbawienia wolności 6 miesięcy do lat 8.

Musimy pamiętać, że organy ścigania mogą w powyższych kwestiach czynów karalnych działać opieszale bądź wręcz zakwalifikować je jako wykroczenia – dlatego też coraz częstszą praktyką jest korzystanie z pomocy prawnika już na etapie zgłaszania nagannych zachowań sąsiada celem dopilnowania prawidłowości i sprawnego przebiegu całego postępowania odpowiednich organów.

Oczywiście dochodzić swoich praw możemy nie tylko na drodze postępowania karnego, ale również na ścieżce cywilnej. Należy pamiętać, że wyzwiska kierowane przez sąsiada i jego zachowania mające na celu uprzykrzyć nam życie mogą stanowić naruszenie dóbr osobistych. Co za tym idzie, na gruncie art. 23 i 24 Kodeksu cywilnego możemy próbując wymusić na sąsiedzie zaniechanie swojego postępowania wystąpić z pismem wzywającym do zaprzestania naruszeń naszych dóbr osobistych a w przypadku zignorowania tego pisma otwarta pozostaje droga do wystąpienia do sądu cywilnego z pozwem o zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych.

Co zrobić, gdy sąsiad zadymia podwórko?

Zadymianie podwórka przez sąsiada to problem, który może wynikać z różnych przyczyn, takich jak palenie odpadów, złej jakości opał, czy niewłaściwe użytkowanie kominka lub pieca. Przede wszystkim należy spróbować porozmawiać z sąsiadem, wyjaśniając mu uciążliwość jego działań oraz potencjalne zagrożenia dla zdrowia. Jakiekolwiek oddziaływanie sąsiada na swojej nieruchomości, które ma wpływ na grunt sąsiedni – w tym wypadku nasz – na gruncie Kodeksu cywilnego nazywane jest immisjami i w tym zakresie prawo przewiduje szereg możliwości naszej ochrony.

Jeśli sąsiad nie reaguje na prośby, można zwrócić się do lokalnej Straży Miejskiej, która ma uprawnienia do przeprowadzenia kontroli i nałożenia ewentualnych mandatów. Warto również skontaktować się z urzędem gminy lub miasta, który może podjąć działania administracyjne w celu rozwiązania problemu. Dodatkowo, jeżeli dym pochodzi z nielegalnego spalania odpadów, można zgłosić sprawę do miejscowego oddziału Państwowej Straży Pożarnej lub Straży Miejskiej.

Niezależnie od powyższych kroków przysługuje nam możliwość dochodzenia swoich praw przed sądem na drodze cywilnej. W przypadku gdy postępowanie sąsiada nie spowodowało trwałych szkód majątkowych przysługuje nam roszczenie o zaniechanie immisji przez sąsiada i przywrócenie stanu poprzedniego tj. takiego w którym uciążliwe zapachy/dym nie zakłócają nam korzystania z naszej własności. W przypadku gdy doszło do szkód materialnych lub działania sąsiada wpłynęły wymiernie na nasz stan zdrowia poza powyższymi roszczeniami jesteśmy uprawnieniu do żądania odszkodowania za szkody materialne oraz/lub zadośćuczynienia za szkody niematerialne (w sferze zdrowia/psychiki).

Agresywny sąsiad, co robić?

Agresja ze strony sąsiada może przybierać różne formy – od gróźb słownych po fizyczne ataki. W takiej sytuacji najważniejsze jest zapewnienie sobie bezpieczeństwa. W przypadku bezpośredniego zagrożenia należy natychmiast wezwać policję, dzwoniąc pod numer 112.

Po zażegnaniu bezpośredniego niebezpieczeństwa warto złożyć na policji zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa. W przypadku gróźb karalnych, zgodnie z art. 190 Kodeksu karnego, sprawca podlega karze pozbawienia wolności do lat 2. W sytuacjach, gdy sąsiad notorycznie wykazuje agresję – co również może wypełniać znamiona czynu z art 190a par. 1 Kodeksu karnego, o którym wyżej – można również rozważyć uzyskanie zakazu zbliżania się, który może wydać sąd na wniosek pokrzywdzonego.

Co zrobić, jak sąsiad zalewa mieszkanie?

Zalewanie mieszkania przez sąsiada to poważny problem, który może prowadzić do znacznych strat materialnych. W pierwszej kolejności należy skontaktować się z sąsiadem, aby jak najszybciej zlokalizować i naprawić źródło wycieku. Warto również sporządzić dokumentację fotograficzną szkód.

Jeżeli sąsiad nie chce współpracować, należy zgłosić problem zarządcy budynku lub wspólnocie mieszkaniowej, która może podjąć odpowiednie kroki. W przypadku braku reakcji, warto wezwać specjalistów, którzy ocenią przyczynę zalania i sporządzą raport.

W sytuacji, gdy naprawy wymagają znacznych kosztów, a sąsiad nie chce pokryć szkód, można skierować sprawę do sądu cywilnego, żądając odszkodowania. Warto skorzystać z pomocy prawnika, który pomoże zarówno na etapie przedsądowym (tj. negocjacji z upartym sąsiadem) a przede wszystkim w przygotowaniu pozwu oraz reprezentacji przed sądem.

Czytaj Więcej

Umowy najmu: na co zwrócić uwagę?

Umowa najmu to jeden z najczęściej zawieranych kontraktów w codziennym życiu. Wynajmujemy mieszkania, biura, lokale użytkowe, a czasami nawet sprzęt. Choć zawarcie umowy najmu może wydawać się prostym zadaniem, warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych elementów, aby uniknąć problemów w przyszłości. W tym artykule przybliżymy najważniejsze aspekty najmu nieruchomości, na które warto zwrócić uwagę, zarówno z perspektywy najemcy, jak i wynajmującego.

Kluczowe elementy umowy najmu

Umowa najmu powinna jasno określać, kto jest wynajmującym, a kto najemcą. Warto również podać pełne dane kontaktowe obu stron, a także inne dane pozwalające na zidentyfikowanie stron umowy takie jak: PESEL, NIP, numer KRS czy REGON. Należy dokładnie opisać, co jest przedmiotem najmu. W przypadku nieruchomości należy wskazać – czy jest to mieszkanie, lokal użytkowy, czy inny rodzaj nieruchomości. Ważne jest, aby opis był precyzyjny i zawierał adres oraz powierzchnię najmu. Umowy najmu mogą być zawierane na czas określony lub nieokreślony. Warto określić, na jaki okres zawierana jest umowa, a także jakie są warunki jej przedłużenia lub zakończenia.

Umowa powinna zawierać informacje na temat wysokości czynszu oraz terminów płatności. Ważne jest również określenie, jakie opłaty dodatkowe (np. media, opłaty administracyjne) będą obciążały najemcę. Zazwyczaj umowy najmu przewidują konieczność wpłacenia kaucji. Należy określić jej wysokość, cel oraz warunki zwrotu. Warto sporządzić protokół zdawczo-odbiorczy, który będzie dokumentował stan techniczny lokalu oraz jego wyposażenie na początku najmu. Pozwoli to uniknąć sporów dotyczących ewentualnych uszkodzeń lub braków w wyposażeniu nieruchomości.

Prawa i obowiązki najemcy

Najemca ma prawo do korzystania z lokalu zgodnie z jego przeznaczeniem. Do jego obowiązków należy:

• Terminowe opłacanie czynszu i innych opłat – regularne płatności są podstawowym obowiązkiem najemcy. Nieprzestrzeganie tego warunku może skutkować rozwiązaniem umowy (art. 687 Kodeksu cywilnego).
• Dbanie o lokal – najemca powinien dbać o wynajmowany lokal, nie powodować jego nadmiernego zużycia i dokonywać napraw drobnych usterek lub awarii (art. 681 Kodeksu cywilnego).
• Zachowanie porządku i spokoju – najemca nie może zakłócać spokoju, porządku publicznego czy spoczynku nocnego albo wywoływać zgorszenia, a także powinien szanować prawa innych mieszkańców (art. 51 Kodeksu wykroczeń).

Prawa i obowiązki wynajmującego

Wynajmujący jest zobowiązany do przekazania najemcy lokalu w stanie umożliwiającym jego użytkowanie zgodnie z umową. Do jego obowiązków należy:

• Zapewnienie sprawnego działania mediów – wynajmujący musi utrzymywać instalacje wodne, elektryczne, grzewcze i inne przez cały okres najmu w stanie, który pozwala na korzystanie z wynajętego lokalu (art. 662 § 1 Kodeksu cywilnego).
• Przeprowadzanie koniecznych napraw – wynajmujący jest zobowiązany do usuwania usterek i awarii, które wynikają z normalnego użytkowania lokalu (art. 663 Kodeksu cywilnego).
• Poszanowanie prywatności najemcy – wynajmujący nie może bez zgody najemcy wchodzić do wynajmowanego lokalu, z wyjątkiem sytuacji nagłych, np. awarii wymagającej natychmiastowej interwencji (art. 10 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego).

Czytaj Więcej

Jak uzyskać alimenty na dziecko?

Alimenty na dziecko są formą wsparcia finansowego, które rodzic zobowiązany jest płacić na rzecz swojego dziecka. Jest to temat, który dotyczy wielu rodzin w Polsce. Proces uzyskania alimentów może wydawać się skomplikowany, dlatego poniżej znajdziesz przystępne informacje na temat ubiegania się o alimenty, wymaganych dokumentów oraz najczęstszych problemów, jakie mogą się pojawić.

Kto może ubiegać się o alimenty?

O alimenty może ubiegać się rodzic, który sprawuje bezpośrednią opiekę nad dzieckiem. W przypadku, gdy rodzice żyją w rozłączeniu, alimenty mogą być przyznane przez sąd, aby zapewnić dziecku odpowiednie warunki materialne. Alimenty mogą być również przyznane w sytuacji, gdy rodzice nie są małżeństwem lub gdy jedno z rodziców unika obowiązku alimentacyjnego.

Jak ubiegać się o alimenty?

• Złożenie pozwu do sądu: pierwszym krokiem jest złożenie pozwu o alimenty do właściwego sądu rejonowego. Pozew może być złożony samodzielnie przez rodzica opiekującego się dzieckiem lub przez jego pełnomocnika, np. adwokata. Do pozwu o alimenty należy dołączyć odpowiednie dokumenty, które będą stanowiły dowody w sprawie. Są to:

1. Odpis aktu urodzenia dziecka.
2. Zaświadczenie o zarobkach rodzica wnoszącego o alimenty.
3. Dowody na ponoszone koszty utrzymania dziecka (np. rachunki za przedszkole, szkołę, zajęcia dodatkowe).
4. Dowody potwierdzające zarobki i sytuację majątkową drugiego rodzica (jeśli są dostępne).
5. Dokumenty potwierdzające koszty związane z leczeniem dziecka, jeśli takie występują.

• Udział w rozprawie sądowej: po złożeniu pozwu, sąd wyznaczy termin rozprawy, na której obie strony będą mogły przedstawić swoje stanowiska. Sąd oceni sytuację materialną obu rodziców oraz potrzeby dziecka, aby ustalić wysokość alimentów.

Najczęstsze problemy – jak je rozwiązywać?

Brak porozumienia między rodzicami 

Często rodzice nie mogą dojść do porozumienia w kwestii wysokości alimentów. W takim przypadku pomocna może okazać się mediacja. Mediator pomoże obu stronom wypracować kompromisowe rozwiązanie, które będzie satysfakcjonujące dla obu stron.

Ukrywanie dochodów przez zobowiązanego rodzica

Zdarza się, że rodzic zobowiązany do płacenia alimentów ukrywa swoje dochody lub pracuje na czarno. W takim przypadku ważne jest zebranie jak największej ilości dowodów, które mogą potwierdzić realne zarobki tego rodzica. Sąd może również zlecić przeprowadzenie wywiadu środowiskowego.

Opóźnienia w płaceniu alimentów 

Jeśli rodzic zobowiązany do płacenia alimentów nie wywiązuje się ze swoich obowiązków, można zwrócić się o pomoc do komornika. Komornik ma uprawnienia do egzekwowania należności alimentacyjnych z wynagrodzenia, kont bankowych czy majątku ruchomego dłużnika.

Zmiana sytuacji finansowej

Jeśli sytuacja finansowa jednego z rodziców ulegnie znaczącej zmianie (np. utrata pracy, ciężka choroba), można złożyć pozew o zmianę wysokości alimentów. Sąd na nowo oceni sytuację obu stron i dostosuje wysokość świadczeń do nowych warunków.

Opracowanie: Katarzyna Janicka, Kancelaria Prawna KPTS

Czytaj Więcej

Podstawowe prawa pracownika: co powinieneś wiedzieć

Znajomość praw pracowniczych jest niezbędna do skutecznej ochrony interesów pracowników. Pracodawcy mają z kolei obowiązek przestrzegania przepisów prawa pracy i zapewnienia godnych warunków. W poniższym artykule przyjrzymy się najważniejszym aspektom praw pracowniczych, obowiązkom pracodawcy oraz najczęstszym przypadkom łamania tych praw.

Podstawowe prawa pracownika

Prawo do wynagrodzenia za pracę

Podstawowym prawem pracownika jest prawo do godziwego wynagrodzenia za wykonaną pracę. Wynagrodzenie powinno być wypłacane regularnie, zgodnie z umową o pracę, w ustalonych terminach, nie rzadziej niż raz w miesiącu. Pracodawca ma obowiązek przestrzegać minimalnego wynagrodzenia określonego przez przepisy prawa.

• Art. 84 Kodeksu Pracy (KP): pracodawca nie może potrącać z wynagrodzenia pracownika żadnych kwot, poza przypadkami określonymi w przepisach prawa.
• Art. 85 KP: wynagrodzenie za pracę wypłaca się co najmniej raz w miesiącu w stałym i ustalonym z góry terminie.

Prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy

Każdy pracownik ma prawo do pracy w warunkach spełniających wymogi bezpieczeństwa i higieny pracy. Pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia odpowiednich warunków pracy, w tym wyposażenia stanowiska pracy w niezbędne środki ochrony indywidualnej oraz przeprowadzania regularnych szkoleń BHP.

• Art. 207 KP: pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy.
• Art. 211 KP: pracownicy mają obowiązek przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

Prawo do odpoczynku

Pracownik ma prawo do odpoczynku, co obejmuje zarówno przerwy w ciągu dnia pracy, jak i urlopy. Kodeks pracy gwarantuje pracownikom prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego oraz co najmniej 35 godzin odpoczynku tygodniowego. Pracownik ma również prawo do urlopu wypoczynkowego, którego długość zależy od stażu pracy.

• Art. 132 KP: pracownikowi przysługuje co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego, z zastrzeżeniem § 3 oraz art. 136 § 2 i art. 137.
• Art. 134 KP: Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika:

1. wynosi co najmniej 6 godzin – pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut;
2. jest dłuższy niż 9 godzin – pracownik ma prawo do dodatkowej przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut;
3. jest dłuższy niż 16 godzin – pracownik ma prawo do kolejnej przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut.

Prawo do równego traktowania

Prawo do równego traktowania w zatrudnieniu oznacza, że pracownicy nie mogą być dyskryminowani ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, orientację seksualną czy zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony.

• Art. 11³ KP: zakazuje wszelkiej dyskryminacji w zatrudnieniu, bez względu na przyczynę.
• Art. 18^3a KP: określa szczegółowe definicje pojęcia dyskryminacji, w tym równego traktowania w zatrudnieniu.

Obowiązki pracodawcy

Zawieranie i rozwiązywanie umów

Pracodawca jest zobowiązany do zawierania umów o pracę na piśmie oraz do dostarczenia pracownikowi jednego egzemplarza umowy. W przypadku rozwiązania umowy o pracę, pracodawca musi przestrzegać określonych procedur, w tym udzielania pracownikowi wypowiedzenia na piśmie z podaniem przyczyny.

• Art. 29 KP: umowa o pracę powinna być zawarta na piśmie. Jeżeli umowa nie została zawarta na piśmie, pracodawca powinien niezwłocznie, nie później niż w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków.
• Art. 30 KP: określa formy i zasady rozwiązywania umów o pracę.

Prowadzenie dokumentacji pracowniczej

Pracodawca ma obowiązek prowadzenia dokumentacji pracowniczej, w tym akt osobowych pracownika, ewidencji czasu pracy, ewidencji urlopów oraz dokumentacji związanej z wynagrodzeniem. Dokumentacja ta musi być przechowywana przez określony czas, zgodnie z przepisami prawa.

• Art. 94 pkt 9a KP: pracodawca jest obowiązany prowadzić dokumentację w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akta osobowe pracowników.

Przestrzeganie przepisów BHP

Pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz do regularnego szkolenia pracowników z zakresu BHP. Ponadto, pracodawca musi kontrolować przestrzeganie przepisów i zasad BHP oraz dbać o ich stałe doskonalenie.

• Art. 207-212 KP: szczegółowe przepisy dotyczące obowiązków pracodawcy w zakresie zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Najczęstsze przypadki łamania praw pracowniczych

Nielegalne zatrudnienie

Jednym z najczęstszych przypadków łamania praw pracowniczych jest zatrudnianie pracowników „na czarno”, czyli bez umowy. Pracowników zatrudnionych w ten sposób nie obejmują przepisy Kodeksu pracy, w tym prawa do wynagrodzenia, urlopów oraz ochrony socjalnej.

• Art. 281 KP: przewiduje kary dla pracodawcy m.in. za nielegalne zatrudnianie pracowników.

Brak wynagrodzenia za nadgodziny

Często zdarza się, że pracodawcy nie wypłacają wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych lub wypłacają je w niewłaściwej wysokości. Zgodnie z przepisami, za pracę w godzinach nadliczbowych przysługuje dodatek do wynagrodzenia.

• 151 KP: praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna tylko w przypadkach określonych w kodeksie pracy, a za pracę w nadgodzinach przysługuje dodatek do wynagrodzenia.

Dyskryminacja i mobbing

Dyskryminacja oraz mobbing w miejscu pracy to kolejne poważne naruszenia praw pracowniczych. Dyskryminacja może przybierać różne formy, w tym nierówne traktowanie w zakresie wynagrodzenia, awansów czy szkoleń. Mobbing natomiast to długotrwałe i uporczywe nękanie pracownika, które prowadzi do obniżenia jego samooceny i zdrowia psychicznego.

• Art. 18^3a -18^3e KP: szczegółowe przepisy dotyczące przeciwdziałania dyskryminacji.
• Art. 94³ KP: definicja mobbingu oraz katalog praw pracownika, wobec którego stosowany jest mobbing.

Czytaj Więcej

Rodzaje umów cywilnoprawnych

Umowy cywilnoprawne stanowią fundament obrotu gospodarczego i codziennego funkcjonowania społeczeństwa. W polskim systemie prawa umów, opartym na Kodeksie cywilnym z 1964 roku, wyróżnia się kilka podstawowych rodzajów umów cywilnoprawnych. W poniższym artykule wyjaśniamy ich definicje.

Umowa sprzedaży

Najbardziej powszechną umową cywilnoprawną jest umowa sprzedaży. Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu tę rzecz, natomiast kupujący zobowiązuje się odebrać rzecz i zapłacić sprzedawcy cenę. Umowa ta może dotyczyć zarówno rzeczy ruchomych, jak i nieruchomości. W przypadku nieruchomości wymagana jest forma aktu notarialnego.

Umowa o dzieło

Umowa o dzieło jest umową rezultatu. Przez tę umowę przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Przedmiotem umowy o dzieło może być np. naprawa samochodu (tak orzekł Sąd Najwyższy w postanowieniu z 10 marca 2021 roku, sygn. akt II USK 119/21), wykonanie strony internetowej czy napisanie książki. Ważnym elementem tej umowy jest to, że przyjmujący zamówienie odpowiada za końcowy rezultat pracy.

Umowa zlecenia

Umowa zlecenia jest umową starannego działania, w której zleceniobiorca zobowiązuje się do wykonania określonych czynności dla zleceniodawcy. W odróżnieniu od umowy o dzieło, tutaj liczy się staranność, a nie konkretny rezultat. Typowymi przykładami są usługi prawne, księgowe czy konsultingowe. Zleceniodawca ma prawo kontrolować sposób wykonania zlecenia, ale nie może wymagać konkretnego wyniku.

Umowa najmu

Umowa najmu dotyczy oddania rzeczy do używania w zamian za wynagrodzenie, zwane czynszem. Najem może dotyczyć zarówno rzeczy ruchomych, jak i nieruchomości. W umowie najmu szczególnie istotne są zapisy dotyczące okresu najmu, wysokości czynszu oraz ewentualnych warunków wypowiedzenia umowy. Umowa najmu lokalu mieszkalnego podlega dodatkowym regulacjom ustawy o ochronie praw lokatorów.

Umowa dzierżawy

Podobna do umowy najmu, umowa dzierżawy również dotyczy oddania rzeczy do używania, ale z dodatkowym prawem do pobierania pożytków. Najczęściej spotykana w kontekście nieruchomości rolnych, gdzie dzierżawca oprócz korzystania z gruntu, ma prawo do zbierania plonów. Umowa dzierżawy musi określać czas trwania dzierżawy oraz wysokość czynszu dzierżawnego.

Umowa pożyczki

Umowa pożyczki polega na przeniesieniu własności określonej ilości pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku na pożyczkobiorcę, który zobowiązuje się zwrócić taką samą ilość pieniędzy lub rzeczy tej samej jakości. Umowa pożyczki może być nieodpłatna, jednak w praktyce często pożyczkodawcy naliczają odsetki. Umowa pożyczki powyżej określonej kwoty (obecnie 1000 zł) wymaga formy dokumentowej (np. w formie skanu).

Umowa darowizny

Umowa darowizny to umowa, w której darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Darowizna może dotyczyć zarówno rzeczy ruchomych, nieruchomości, jak i praw majątkowych. Ważnym elementem umowy darowizny jest brak ekwiwalentu – obdarowany nie musi świadczyć niczego w zamian.

Umowa użyczenia

Umowa użyczenia jest umową nieodpłatną, na mocy której użyczający oddaje biorącemu rzecz do bezpłatnego używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony. Po upływie tego czasu biorący zobowiązany jest zwrócić rzecz w stanie niepogorszonym. Umowa użyczenia różni się od najmu brakiem odpłatności, co czyni ją korzystniejszą dla biorącego.

Czytaj Więcej

Wyjaśniamy, co znaczą najpopularniejsze prawnicze sformułowania

Nie trudno poczuć się zagubionym, czytając prawnicze pisma czy definicje niektórych pojęć. Zrozumienie terminów, takich jak prokurent, wokanda czy zasady współżycia społecznego wcale nie musi być zarezerwowane jedynie dla prawników. Postaramy się rozwiać wszelkie wątpliwości i przybliżyć Wam znaczenie najpopularniejszych prawniczych sformułowań.

Prokurent – to pełnomocnik, który ma umocowanie do działania w imieniu i na rzecz przedsiębiorcy wpisanego do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Prokurent może dokonywać wszelkich czynności sądowych i pozasądowych, które są związane z prowadzeniem danego przedsiębiorstwa.

Rękojmia – to ustawowa odpowiedzialność sprzedającego, że sprzedawany towar jest zgodny z umową. Jeśli okaże się, że produkt ma wady fizyczne lub prawne, kupujący może skorzystać z rękojmi, żądając naprawy, wymiany towaru lub zwrotu pieniędzy.

Zdolność czynności prawnych – to zdolność osoby do dokonywania ważnych czynności prawnych, takich jak zawieranie umów czy dziedziczenie majątku. Pełną zdolność do czynności prawnych mają osoby pełnoletnie i nieubezwłasnowolnione całkowicie, podczas gdy ograniczoną zdolność mają małoletni, którzy nie ukończyli lat trzynaście oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo.

Współuczestnictwo – w kontekście prawniczym oznacza to sytuację, gdy dwie lub więcej osób biorą udział jako strony w procesie sądowym po stronie powodów lub pozwanych.

Zasady współżycia społecznego – to ogólnie przyjęte normy postępowania, które regulują relacje międzyludzkie w społeczeństwie. Obejmują one zasady etyczne, moralne oraz prawne, które mają na celu zachowanie porządku społecznego i zapewnienie harmonijnego współżycia.

Wokanda – to termin używany w sądownictwie, oznaczający harmonogram lub listę spraw, które są zaplanowane do rozpoznania przez sąd w danym dniu.

Osoba prawna – to podmiot, który po spełnieniu określonych przesłanek posiada zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych, czyli może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania w swoim imieniu. Przykłady osób prawnych to spółki handlowe, fundacje, stowarzyszenia czy instytucje państwowe.

Opracowanie: Radca Prawny Dominika Stasiłowicz

Czytaj Więcej

Apelacja od wyroku karnego – co to jest, ile trwa, ile kosztuje

W postępowaniu karnym istnieje możliwość złożenia apelacji od wyroku sądu pierwszej instancji, gdy któraś ze stron uznaje go za niesprawiedliwy. Apelacja ma charakter bezwzględnie dewolutywny, co oznacza, że może być rozpatrzona jedynie przez sąd drugiej instancji. Poniższy artykuł omawia istotę apelacji w sprawie karnej, terminy jej złożenia oraz związane z nią koszty.

Co to jest apelacja?

Apelacja w sprawie karnej jest środkiem odwoławczym, który pozwala stronom postępowania, takim jak oskarżony, oskarżyciel posiłkowy, oskarżyciel prywatny czy prokurator zaskarżyć wyrok sądu pierwszej instancji. Jest to narzędzie, które umożliwia ponowne rozpatrzenie sprawy przez sąd drugiej instancji w przypadku, gdy któraś ze stron uznaje wyrok za niesprawiedliwy lub niezgodny z prawem. W polskim systemie prawnym, apelację można złożyć od wyroku sądu pierwszej instancji, niezależnie od tego, czy jest to wyrok sądu rejonowego czy okręgowego.

Apelacja od wyroku karnego

Apelację składamy za pośrednictwem sądu, który wydał wyrok w pierwszej instancji do sądu wyższej instancji. Apelujący musi podać swoje dane osobowe, w tym adres, a jeżeli nie składał innych pism procesowych to również numer telefonu, telefaksu lub e-maila, a jak nie posiada, np. telefaksu czy telefonu, to pisemnie oświadcza, że ich nie posiada. Trzeba pismo podpisać własnoręcznym podpisem i datą, a więc wydruk pisma z komputerowym podpisem nie jest dopuszczalny. W treści apelacji należy podać określenie podstawy prawnej (art. 444 par. 1 oraz art. 425 par. 1, 2 i 3 kpk) oraz wskazanie zakresu zaskarżenia. Należy wskazać, że apelacja w sprawie karnej można wnieść zarówno co do całości, jak i części wyroku. Zakres zaskarżenia może dotyczyć zarówno co do winy, a więc gdy apelujący kwestionuje odpowiedzialność karną za zarzucany czyn zabroniony. Jeżeli jednak apelujący nie kwestionuje winy oskarżonego, to apelację można wywieźć co do kary, jak i środka karnego, środka kompensacyjnego albo przepadku.

Apelujący może wnosić o zmianę wyroku sądu pierwszej instancji, a także o inne rozstrzygnięcia o charakterze formalnym. Wszystko zależy od podniesionych zarzutów, tj. czy zarzuca naruszenie przepisów prawa materialnego, czy też obrazę przepisów postępowania, jak i błędy w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mogły mieć wpływ na treść tego orzeczenia, a nadto zarzut rażącej niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka. Choć sąd odwoławczy z urzędu rozpatruje tzw. bezwzględne przyczyny odwoławcze, o których mowa w art. 439 § 1 kpk, ale warto – w przypadku ich wystąpienia w sprawie – również przywołać je w apelacji. W apelacji należy wskazać, tzw. kierunek zaskarżenia i tak oskarżony, jego obrońca mogą wnosić apelację wyłącznie na korzyść oskarżonego; natomiast oskarżyciel posiłkowy i oskarżyciel prywatny mogą wnosić apelację jedynie na niekorzyść oskarżonego. Powyższe ograniczenie w kierunku zaskarżenia nie dotyczy prokuratora.

Ile trwa apelacja od wyroku karnego?

Termin na wniesienie apelacji od wyroku karnego wynosi 14 dni od daty doręczenia wyroku z uzasadnieniem. Ważne jest zatem, żeby zachować też termin do wniesienia wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku, który wynosi 7 dni od daty ogłoszenia wyroku. Strona chcąca wnieść apelację musi zatem pilnować daty i godziny ogłoszenia wyroku, gdyż niedopuszczalny jest wniosek zarówno przedwczesny, tj. przed wydaniem orzeczenia, jak i po upływie siedmiu dni. Pamiętać należy, że mowa tu o dniach kalendarzowych, a nie roboczych. Wyjątkiem jest wniosek pochodzący od osób pozbawionych wolności i nie mających obrońcy i nieuczestniczących w ogłoszeniu wyroku, wtedy ten termin biegnie od doręczenia wyroku. Wniosek wymaga również wskazania jego zakresu, tj. czy uzasadnienie ma dotyczyć całości wyroku czy też rozstrzygnięcia o karze czy innych zastosowanych środkach prawnych albo poszczególnych czynów czy oskarżonego. Zakres wniosku, jak i apelacji jest bardzo ważny, ponieważ zależy od niego termin uprawomocnienia się wyroku sądu pierwszej instancji. Nierzadko stronom zależy na jak najszybszym uprawomocnieniu się wyroku w całości albo w części, a pochopne wniesienie ww. wniosku czy apelacji wydłuża ten czas.

Po upływie terminu 14 dni od daty doręczenia wyroku z uzasadnieniem, złożenie apelacji staje się niemożliwe, chyba że strona uzyska przywrócenie terminu na wniesienie apelacji, co jest możliwe w przypadku istnienia niezależnej przyczyny uniemożliwiającej wcześniejsze złożenie środka odwoławczego. Należy pamiętać, że do apelacji dołącza się odpowiednią liczbę odpisów dla stron przeciwnych, a w przypadku apelacji wnoszonej do sądu apelacyjnego dołącza się dodatkowo jeden odpis.

Czas oczekiwania na rozprawę apelacyjną może być różny w zależności od obłożenia spraw w sądzie odwoławczym, jak i indywidualnych przyczyn związanych ze składem sądu wylosowanym do rozpatrzenia środka zaskarżenia. Nie ma ustawowych terminów na załatwienie sprawy. Kodeks postępowania karnego wskazuje jedynie, że rozstrzygnięcie sprawy ma nastąpić w rozsądnym terminie, przez co nie ma pewności kiedy apelacja zostanie rozpatrzona.

Ile kosztuje apelacja w sprawie karnej?

Jeśli strona decyduje się na samodzielne sporządzenie apelacji, nie ponosi bezpośrednich kosztów związanych z wynagrodzeniem profesjonalnego pełnomocnika. Samo wniesienie apelacji w sprawie karnej jest wolne od jakiejkolwiek opłaty sądowej, w przeciwieństwie do apelacji w sprawie cywilnej. Jednakże, w przypadku apelacji od wyroku sądu okręgowego, która nie pochodzi od prokuratora, apelację musi sporządzić i podpisać adwokat, radca prawny lub radca Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. W takim przypadku, koszty związane z apelacją obejmują opłaty związane z usługami prawnymi profesjonalnego pełnomocnika.

Konsekwencje prawne związane z odpowiedzialnością karną mogą być jednak na tyle istotne, np. wysoka grzywna, pozbawienie wolności, zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, że warto jest skorzystać z pomocy prawnej, aby później nie żałować. Taką pomoc świadczą specjaliści z Kancelarii Prawnej KPTS.

Opracowanie: Radca prawny Mateusz Kucharski

Czytaj Więcej

Jak złożyć pozew o rozwód? Istotne informacje

Rozwód to nie tylko trudna emocjonalnie decyzja. Właściwe przeprowadzenie tego procesu wymaga precyzyjnej procedury prawnej. Złożenie pozwu rozwodowego nie jest prostą czynnością, ale z odpowiednim wsparciem i zrozumieniem procesu, można go przeprowadzić skutecznie. W poniższym artykule tłumaczymy kwestie związane z procesem rozwodowym.

Przygotowanie pozwu

Przed przystąpieniem do sporządzenia pozwu, należy starannie przeanalizować sytuację małżeńską i określić żądania oraz uzasadnienie roszczeń. Istotnymi kwestiami w tym zakresie są kwestie:

1. trwałego i zupełnego rozpadu pożycia małżeńskiego;
2. opieka nad dziećmi ;
3. alimentacji dzieci;
4. rozstrzygnięcia kwestii majątkowych pomiędzy małżonkami np. korzystania ze wspólnego mieszkania;

W przypadku rozwodu z winy jednej ze stron, konieczne jest również udokumentowanie przyczyn rozpadu małżeństwa. Nie można więc pominąć etapu zbierania dokumentów. Wśród nich znajdują się m.in. akt małżeństwa, odpisy aktów urodzenia dzieci oraz dokumenty finansowe potwierdzające dochody małżonków. W przypadku wspólnych dzieci, konieczne jest również przedstawienie informacji dotyczących ich utrzymania.

Pozew rozwodowy z orzeczeniem lub bez orzekania o winie

Zazwyczaj sąd w wyroku rozwodowym decyduje o określeniu, czy któryś z małżonków ponosi winę za rozkład pożycia małżeńskiego. Istnieje możliwość, że sąd może orzec rozwód z winy jednego z małżonków lub obu. Alternatywą jest wydanie wyroku rozwodowego bez orzekania o winie, jednakże tylko w przypadku jednomyślnego wniosku stron.

Warto zauważyć, że orzeczenie dotyczące winy ma wpływ nie tylko na czas trwania procesu, ale również na ewentualne roszczenia alimentacyjne. Małżonek, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i znajduje się w trudnej sytuacji finansowej, może domagać się wsparcia finansowego od drugiego małżonka. Wysokość tych alimentów powinna być adekwatna do potrzeb uprawnionego małżonka oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Istnieje również zasada, że nie można wymagać alimentów w sytuacji, gdy obaj rozwiedzeni małżonkowie utrzymują zbliżony standard życia.

Złożenie pozwu o rozwód

Po przygotowaniu pozwu, należy wybrać metodę jego złożenia. Istnieją dwie główne możliwości: wysłanie pocztą listem poleconym z potwierdzeniem nadania lub osobiście złożenie w biurze podawczym właściwego sądu. W obu przypadkach należy zachować uwagę na wymagane procedury. Obowiązkowe jest uiszczenie opłaty sądowej oraz dołączenie potwierdzenia uiszczenia przelewu, pozwu rozwodowego w dwóch egzemplarzach do sądu oraz dołączenie dokumentów m.in. odpisów aktu małżeństwa, aktu urodzenia dzieci. W przypadku uzasadnienia kwestii wysokości alimentów warto posługiwać się rachunkami imiennymi.

W celu szybszego rozpoznania pozwu należy sprawdzić właściwy sąd do rozpoznania sprawy rozwodowej. Trzeba mieć na uwadze, że procesy rozwodowe są długotrwała zwłaszcza w sytuacji, gdy małżonkowie są skonfliktowani oraz braku zgody pomiędzy małżonkami w kwestii opieki nad dziećmi.

Po otrzymaniu pozwu, druga strona będzie miała określony czas na udzielenie odpowiedzi na pozew. Następnie sąd wyznaczy termin posiedzenia i wezwie strony.

Proces rozwodowy

Podczas procesu sąd będzie rozpatrywał zgromadzone dowody i argumenty obu stron. Może to obejmować przesłuchanie świadków, analizę dokumentów finansowych oraz ustalenie warunków podziału majątku i opieki nad dziećmi.

W przypadku gdy małżeństwo posiada dzieci, sąd musi obligatoryjnie orzec o kwestii opieki nad dziećmi. Rozstrzygając w tym zakresie, należy kierować się dobrem dziecka. Możliwe jest kilka wariantów ustalenia miejsca pobytu dziecka, drugiemu rodzicowi wyznaczając opiekę co np. weekend, raz w miesiącu. Podobne rozstrzygnięcie wydając co do wakacji oraz świąt. W zakresie opieki nad dzieckiem istotną kwestią są finanse. Sąd rozstrzyga o wysokości alimentacji dziecka przez rodzica, u którego dziecko nie ma stałego pobytu.

Sąd na czas procesu może wydawać rozstrzygnięcia co do opieki i alimentów na czas trwania procesu w postępowaniu zabezpieczającym. W związku z tym, że postępowania są długotrwałe to warto wraz z pozwem składać wnioski o zabezpieczenie.

Na zakończenie procesu, sąd wyda ostateczne orzeczenie dotyczące rozwodu. Decyzja ta będzie uwzględniała wszystkie zgromadzone dowody i argumenty, a także określi warunki rozstania, w tym podział majątku i ustalenie opieki nad dziećmi. Sąd nie orzeknie jednak rozwodu, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Autor: Aplikant Adwokacki Daniel Szpakowski

Czytaj Więcej

Jak odwołać się od przyjętego mandatu drogowego?

Każdy, kto uważa, że niesłusznie otrzymał mandat drogowy, ma prawo odwołania się za pomocą nadzwyczajnego środka zaskarżenia, który umożliwia uchylenie przyjętego mandatu. W poniższym artykule wyjaśniamy kiedy i jak możesz odwołać się od mandatu.

Kto i kiedy może odwołać się od mandatu?

Głównym warunkiem, który należy spełnić, by móc odwołać się od mandatu, jest przede wszystkim przyjęcie oraz zapłacenie mandatu, jak również przekonanie, że decyzja wręczającego była niesłuszna. Trzeba mieć również ukończone 17 lat. W przeciwnym wypadku to rodzic lub opiekun prawny może odwołać się od mandatu.

Istnieją też określone zasady, kiedy można odwołać się od mandatu.

• Po pierwsze, jeśli otrzyma się go za działanie, które nie było wykroczeniem. Czyli jeśli powód wręczenia mandatu nie jest poparty konkretnymi przepisami. Dotyczy to również sytuacji, gdy np. określona czynność była uznawana za wykroczenie do 31 lipca, a mandat został wystawiony 1 sierpnia.
• Od mandatu można również odwołać się w sytuacji, gdy został on wystawiony za działanie, za które może ukarać tylko sąd, a grozi za nie np. areszt a nie mandat.
• Kolejnym powodem jest wyższy cel popełnienia wykroczenia. Dotyczy to sytuacji, gdy np. parkujemy samochód w niedozwolonym miejscu po to, by uratować czyjeś życie.
• Argumentem do odwołania może być również choroba psychiczna, upośledzenie umysłowe lub inne zakłócenie czynności psychicznych.

Należy pamiętać, że można odwołać się od mandatu jedynie w ciągu 7 dni od jego przyjęcia.

Jak odwołać się od mandatu drogowego?

Nie istnieje oficjalny wzór wniosku o odwołanie się od mandatu, dlatego należy napisać go samemu. Taki dokument musi zawierać:

• imię i nazwisko wnioskującego,
• numer PESEL,
• miejsce zamieszkania,
• serię i numer mandatu,
• opis całego zdarzenia i okoliczności, które wyjaśnią, dlaczego mandat powinno się uchylić.

Napisany wniosek o odwołanie od mandatu należy złożyć do sądu rejonowego właściwego dla terenu, na którym wystawiono mandat. Można to zrobić na dwa sposoby. Po pierwsze, należy zanieść wniosek do biura podawczego sądu. Drugim sposobem jest wysłanie go pocztą (listem poleconym) na adres sądu (o dochowaniu terminu decyduje stempel pocztowy). Po złożeniu wniosku należy czekać na odpowiedź sądu, będzie ona miała formę listowną. Znajdzie się w niej informacja o dacie posiedzenia. Przeprowadzenie postępowania w sądzie jest bezpłatne.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2013 r. poz. 395 z późn. zm.)
• Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2013 r. poz. 482 z późn. zm.)
• Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 lutego 2002 r. w sprawie nakładania grzywien w drodze mandatu karnego (Dz. U. Nr 20 z 2002 r., poz. 201 z późn. zm.)

Źródło: www.gov.pl

Czytaj Więcej

Obniżka VAT na wybrane usługi kosmetyczne od 1 kwietnia 2024 roku

Rozporządzenie ws. obniżki VAT dla branży “beauty” weszło w życie z dniem 1 kwietnia 2024 r. To oznacza, że stawka VAT nie niektóre usługi kosmetyczne wynosi 8 proc., a nie 23 proc. jak do tej pory. Jakie usługi obejmuje ta zmiana? Wyjaśniamy w poniższym artykule.

Usługi kosmetyczne z niższą stawką VAT

Stawką VAT 8 proc. objęte są wybrane usługi kosmetyczne, m.in.:

• zabiegi pielęgnacyjne i upiększające dotyczące urody i twarzy (które nie wymagają specjalistycznej wiedzy lekarskiej),
• wykonywanie manicure i pedicure, stylizacji brwi i rzęs,
• usługi związane z poradnictwem dotyczącym pielęgnacji urody i wykonywania makijażu,
• w zakresie higieny osobistej, pielęgnacji ciała, depilacji, naświetlania promieniami ultrafioletowymi i podczerwonymi.

Chodzi o grupowanie PKWiU 96.02.1 Usługi fryzjerskie i pozostałe usługi kosmetyczne, czyli:
– 96.02.13.0 Usługi kosmetyczne, manicure i pedicure,
– ex 96.02.14.0 Usługi kosmetyczne, manicure i pedicure, świadczone w domu,
– 96.02.19.0 Pozostałe usługi kosmetyczne.

VAT a tatuaże i solarium

Niestety nie wszystkie usługi są objęte obniżoną stawką. Zgodnie z treścią uzasadnienia do rozporządzenia, obniżona stawka na podstawie nowych przepisów nie obejmuje:

• zabiegów inwazyjnych, takich jak np. wykonanie tatuażu czy piercingu,
• usług solarium i masaże,
• zabiegów chirurgii plastycznej,
• usług w zakresie opieki zdrowotnej (służących profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, wykonywanych są przez podmioty lecznicze albo wskazane zawody medyczne – te są objęte są zwolnieniem od VAT)

Taki podział usług został skrytykowany przez niektórych przedstawicieli branży. W praktyce może pojawić się szereg problemów przy wyborze odpowiedniej stawki, np. przy próbie  zakwalifikowania danego zabiegu jako inwazyjny (dla którego stawka wynosi 23 proc.) lub nieinwazyjny (stawka 8 proc.). 

Źródło: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20240000387

Czytaj Więcej